Otkriveni Ajnštajnovi gravitacioni talasi

Ovo je vijest koja će unijeti revoluciju u svijet nauke. Da li će se fizika kakvu smo znali zauvijek promijeniti?

Ispostavilo se da je 11. februar veliki dan za nauku. Naime, danas je tim naučnika iz asocijacije LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) saopštio da su otkriveni gravitacioni talasi.

Ispostavilo se da je Ajnštajn bio u pravu. Tačno jedan vijek nakon što je veliki naučnik objasnio Opštu teoriju relativiteta, naučnici iz opservatorije LIGO su otkrili gravitacione talase koji nastaju sudarom crnih rupa, saopšteno je danas na konferenciji za novinare u Vašingtonu.

Detektovan je sudar dvije crne rupe, od kojih je svaka imala masu 30 naših Sunca. Rupe su se prije sudara ubrzale do polovine brzine svjetlosti. Sudar se desio 1,3 milijardu svjetlosnih godina daleko.

Šta su gravitacioni talasi?

Gravitacioni talasi su vibracije dimenzije prostor-vrijeme koji se javljaju ubrzanjem svih oblika materije i energije. Njihovo postojanje je jedno od ključnih predviđanja Ajnštajnove Opšte teorije relativiteta, objavljene 1916. godine.

What are Gravitational Waves? Watch this video:https://t.co/zVjhKagFVX#Space pic.twitter.com/T3b5qkTzRg

— Check123 (@check123com) January 11, 2016

Šta je LIGO?

Lasersko-interferometarska opservatorija za gravitacione talase (LIGO) na Tehnološkom institutu u Kaliforniji završena je 1999., a gravitacione talase je prvi put, bezuspješno, tražila 2002.

Opservatorija je 2010. godine ušla u petogodišnju rekonstrukciju kako bi svoju aparaturu učinila osjetljivijom. Redizajn je doveo do desetostruko pojačane osetljivosti, što omogućava da LIGO „čuje“ 10 puta udaljenije gravitacione talase i da ima pristup 1.000 puta većoj glasnoći svemira.

Dana 18. septembra 2015. godine opservatorija je obavila prvu zvaničnu, tromjesečnu probu svojih poboljšanih detektora. Bez ikakvog dodatnog finog podešavanja, detektori su bili u stanju da slušaju gravitacione talase udaljene čak 225 miliona svetlosnih godina, što je već tri puta veća osjetljivost u odnosu na prvobitni LIGO.

Značaj ovog otkrića pojašnjavaju naučnici.

Profesor astronomije i fizike Kreg Hogan:

-Kako nam gravitacioni talasi omogućavaju da proučavamo svemir sa novim oblikom energije koja sve spaja, detektori gravitacionih talasa bi takođe mogli da dovedu do potpuno neočekivanih otkrića — kao što je to nekada bio slučaj sa teleskopom i mikroskopom- objašnjava Kreg Hogan, profesor astronomije i fizike na Univerzitetu u Čikagu.

-Pored toga, gravitacioni talasi daju detaljan zapis događaja koji su se odigrali u prvih sekund ili tako nešto postojanja svemira, što bi nam takođe omogućilo da ograničimo modele poput kosmičke inflacije i drugih ekstremnih i nezabilježenih fizičkih pojava ranog univerzuma – dodao je on.

Fizičar sa Univerziteta kolumbija Sabi Mark je rekao:

-Gravitacioni talasi su pomjeranja u prostor-vremenu, koja je Ajnštajn predvidio prije 100 godina. Mogu nastati tokom rođenja i sudara crnih rupa i mogu doći do nas čak iz najudaljenijih galaksija.

Džon Batenvort, profesor fizike sa Univerziteta u Londonu rekao je:

-U jednu ruku, ovo smo očekivali. Znamo da masa “savija” prostor i vrijeme, na sličan način na koji se gimnatsičar pomjera na trampolini. U drugu ruku…U stvari, postoji mnogo “drugih ruku”.

Kip Torn, američki fizičar, dugogodišnji prijatelj Stivena Hokinga i Karla Sagana, povodom ovog otkrića izjavio je:

-U narednih nekoliko godina očekujemo još sličnih signala sa istih ovih mjesta. LIGO je već spreman za ogromnu količinu gravitacionih talasa.