“Bilateralni odnosi s Turskom strateški važni za Republiku Srpsku”

Bilateralni odnosi s Turskom postaju strateški važni za Republiku Srpsku, ne samo zato što zvanična Ankara podržava unutrašnje dogovore i odbacuje strano miješanje u BiH, već i zbog činjenice da kao jedna od vodećih članica NATO može “omekšati” udare i pritiske Zapada na Srpsku i njeno rukovodstvo – ovako analitičari ocjenjuju domete posjete predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika i srpskog člana Predsjedništva Željke Cvijanović toj zemlji i učešće na Diplomatskom forumu u Antaliji.

Iako formalno dio BiH, Republika Srpska iz godine u godinu vidljivija je na brojnim međunarodnim adresama, kako na Istoku tako i na Zapadu. U prilog tome su i posljednji sastanci predsjednika Srpske u Antaliji sa turskim, mađarskim i slovačkim zvaničnicima, a ranije i sa ruskim i bjeloruskim.

Susreti sa turskim predsjednikom Redžepom Tajipom Erdoganom imaju posebnu težinu jer turski predsjednik, suprotno sarajevskim željama, poručuje da je protiv uplitanja stranog faktora u unutrašnje odnose u BiH.

Profesor geopolitike Srđan Perišić kaže da Turska razumije odnose u BiH i poziciju Republike Srpske.

– Erdogan u svim izjavama, prilikom posjeta predsjednika Srpske, jasno naglašava da je za poštovanje Dejtonskog sporazuma i da je budućnost u dogovoru sva tri naroda i poštivanju pozicije Republike Srpske – ističe Perišić za RTRS.

Naučni saradnik Instituta za međunarodnu politiku i privredu iz Beograda Aleksandar Mitić kaže da Turska uvažava činjenicu da bez razgovora i dogovora sa predstavnicima Republike Srpske nema niklavog napretka u BiH.

– Turska želi da sa Republikom Srpskom sarađuje na konkretnim ekonomskim pitanjima, bez političkih uslovljavanja – navodi Mitić.

Stručnjak za međunarodne odnose Siniša Pepić kaže da smo, suprotno istorijskom iskustvu i ustaljenom narativu da Turci u svemu podržavaju Bošnjake, u situaciji da Srbi i Republika Srpska održavaju dobre odnose sa Ankarom, a sve zbog činjenice da su bošnjačke stranke naklonjenije Erdoganovom protivniku Fatihu Gulenu i pod direktnim uticajem zemalja Kvinte čiji ambasadori se u BiH ponašaju kao kolonijalni upravnici.

– I to je suprutno od onoga što Erdogan, Dodik, Orban i mnoge snage čak i u Zapadnoj Evropi, prije svega suverenisti, vide kao problem ne samo u BiH, već i u EU, gdje je jak uticaj SAD. Tako da je sasvim prirodno, ma koliko to čudno zvučalo, da je Republika Srpska, predsjednik Dodik jedini sagovornik Turske u kojeg mogu da imaju povjerenje – kaže Pepić.

To povjerenje se kapitalizuje kroz najavu značajnih strukturnih projekata u Republici Srpskoj i Federaciji BiH koje bi finansirala Turska, ali i potencijalne podrške koju ta zemlja, kao jedna od vodećih članica NATO može pružiti Srpskoj i zaštiti je od praktično svakodnevnih pritisaka sa Zapada.

– Turska može da igra ulogu brane u odnosu na pritiske koje ostale članice NATO, prije svega SAD, vrše na Republiku Srpsku i može da odigra ulogu koja je slična onoj koju igra Mađarska, odnosno premijer Orban kada je u pitanju EU – kaže Mitić.

Turska je odavno prevazišla status regionalne vojne i ekonomske sile. Kao takva može biti korektivni faktor nedobronamjerne politike kolektivnog Zapada ka Srpskoj i Srbiji. I sama je na udaru zbog približavanja Moskvi i zato ne čudi protivljenje stranom intervencionizmu i pritiscima na Republiku Srpsku koje pokazuje turski predsjednik, kažu analitičari.