BJELICA: Dom zdravlja u Sokocu u ratu bolji nego mnoge bolnice u miru
PIŠE: Milovan Bjelica
Prije par dana smo bili svjedoci humanitarne akcije „S ljubavlju hrabrim srcima“ koja se već tradicionalno održava u Banjaluci. Ovogodišnji cilj akcije bio je prikupljanje sredstava za nabavku transportnih inkubatora porodilištima Republike Srpske.
To me je podsjetilo da smo mi u Sokocu u ratnim i poratnim godinama ostvarili velike stvari na ovom polju. Sokolac tada u sred rata, nije bio samo mjesto smrti i groblja već i rađanja. Bio je mjesto rođenja za mnoge građane Istočnog Sarajeva iz svih opština grada.
Porodilište u Sokocu je ponovo formirano u aprilu 1992. godine. Od opreme nije bilo ništa, ni kiseonika, ni aparata ni lijekova. Angažovanjem opštinske vlasti kupljena je skupa oprema: 3 stacionarna inkubatora, 3 foto lampe, ležajevi, koncentratori kiseonika 2 komada, potom lijekovi, namještaj, opremljena soba za bebe uz pomoć kadrova i klinika iz Beograda.
Hirurške intervencije rađene su u bolnici glavnog štaba u Podromaniji. Formirani su timovi 2 ginekologa prof. Mimić i dr Zorica Koprivica, akušerske sestre bile su Tomović Rada, Koprivica Koviljka, Stanar Božica, Todorović Milana, Bašević Bogdanka. Dva pedijatra dr Dragan Ćajić i dr Mlađen Đurđić i četiri kliničke pedijatrijske sestre, Biljić Jadranka, Simeunović Ljilja, Zečević Gordana i Utješanović Nada.
Radno vrijeme nije postojalo. Pripravnost ljekara bila je 24 časa. Prvih godina broj poroda je išao i do 400 godišnje. To je bilo centralno porodilište za romanijski plato i susjedne opštine. Aparati su bili u funkciji 24 časa.
Veliki problem je bio transport vitalno ugrožene novorođenčadi jer su sve teško bolesne bebe morale biti transportovane u Beograd jer su bolnice u formiranju bile nedovoljno sposobne da ih liječe. Djeca su do dolaska transportnog inkubatora povijana u dekice sa termoforima i u pratnji sestara odvožena na klinike u Beogradu. Zahvaljujući vrhunskim sestrama sa uključenim infuzijama i bocama kiseonika bebe su nerashlađene bile uspješno zbrinute do Beograda.
Nikakvu pomoć porodilište nije primalo iz susjednih opština iz kojih su dolazile porodilje. Naročito je bilo teško u vrijeme kada po dva mjeseca nije bilo struje zbog nedovoljne snage agregata. Ipak ni u to vrijeme temperatura u prodilištu nije bila manja od 18 stepeni. Teško je bilo i održavati uslove u porodilištu od pranja posteljine, ishrane porodilja i drugog, sve je to bilo na teretu opštine i donatora.
Iz Francuske je Luka Šuka donirao ultrazvučni aparat za porodilje, a iz Australije je doniran ultrazvučni aparat za bebe.
Nabavili smo elektrokautere i aspiratore za rane, EKG aparate, agregat za struju dva vozila, rengen aparat.
Konačno 26. aprila 1999. godine doniran je transportni inkubator od strane Nebojše Erića, plaćen 7.500 švajcarskih franaka, preuzet u Novom Sadu na dan bombardovanja Žeželjevog mosta. Od tada do ukidanja porodilišta inkubator je neprekidno bio u funkciji. Bio je to prvi donirani i funkcionalni inkubator u Republici Srpskoj.
Sve ovo je bilo moguće zahvaljujući predanosti i stručnosti tadašnjeg direktora Doma zdravlja dr Dragana Ćajića i požrtvovanosti tima ljekara i osoblja koje je on predvodio.
Nakon ukidanja porodilišta, 2005. godine oprema je završila u magacinskom prostoru Doma zdravlja. Nažalost danas među živima nema dr Mlađa Đurđića osnivača pedijatrije u Sokocu. Nema ni dr Mimića, sestara Jadranke i Nade i u uspomenu na teško vrijeme da, se ne zaboravi da je je u „visokom i ravnom“, po nekima i danas selu Sokocu, kako reče Ivo Andrić u pripovijeci “Žeđ”, funkcionisalo elitno porodilište sa vrhunskim ljekarima i sestrama sa opremom najmodernijom u to doba i smrtnošću manjom od evropskog prosjeka.
Oznake: Milovan Bjelica
