Da riješimo misteriju: Da li je Vaskrs ili Uskrs?
Hristos vaskrse, Hristos vaskrs, Hristos voskrese, Hristos vaskrese, Hristos voskrse su sve pozdravi koje možemo čuti prilikom čestitanja najvećeg hrišćanskog praznika.
Ako ste u dilemi kako treba pravilno jedni drugima da čestitamo, treba da znate da je to zbog raznih uticaja kulturnih i vremenskih tradicija, u kojima smo se nalazili. Tako danas imamo Uskrs – srpsko narodno, Vaskrs – staro srpsko književno i crkveno i Voskresenije današnje srpsko crkveno.
Prema današnjem opšteprihvaćenom rječniku matice srpske, najpravilnije bi bilo reći: “Hristos vaskrse”! Pored toga ispravno je i “Hristos voskrese”.
Izvorni oblici riječi kao što su Vaskrs, Vaskrsenije, Vaskrsnuti, Vaskrse potiču iz starog srpkog crkvenog i književnog jezika. Ove riječi u prevodu označavaju uskrsnuće, odnosno ustajanje iz mrtvih i ponovno oživljavanje, piše “Telegraf”.
Takozvani srpskoslovenski jezik, odnosno srpska redakcija staroslovenskog jezika, nastala je u vrijeme kada su Srbi primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost, tokom X veka. Od tada pa do prvih decenija XV veka, Srbi su pomenute riječi izgovarali sa poluglasnikom iza početnog “V”, a od XV veka pa nadalje izgovaraju ih sa “A”. Dakle to je riječ Vaskrs.
Negdje od sredine XVIII veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način, sa “O” u prvom slogu, Voskresenije, Voskresnuti, Voskrese.
Reč Uskrs pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vrijeme početno “U” dobijeno od starog početnog “V”, piše “Telegraf”.
Tako da je potpuno ispravno i u duhu našeg srpskog jezika i pravoslavlja čestitati i Usrks, kao i Vaskrs.
Dakle, u susret prazniku – srećan Uskrs, uz pozdrav: “Hristos Vaskrse”!
(Alo)
