Dio javnosti u Srbiji potpisuje “Apel za sekularnu državu”: “SPC je izvor mračnjaštva”

“SPC karakterišu brojni ispadi kao što su dodeljivanja odlikovanja diktatorima, ratnim zločincima i biznismenima sumnjivih biografija, prikrivanje pedofilije u svojim redovima, kao i enormno bogaćenjem. Nedopustivo je da takva organizacija danas u Srbiji određuje sadržaje školskih programa i udžbenika. Time se negira nauka, šire teorije zavere i mitomanija, a čitave generacije vaspitavaju u duhu najkonzervativnijeg mračnjaštva, nesposobne da žive u modernom svetu i idu u korak sa svojim okruženjem”, piše u „Apelu za sekularnu državu“, koji je do sada potpisaon veliki broj javnih ličnosti.

Kako se dodaje, poslednjih decenija na delu je značajno narušavanje principa sekularnosti, iako Ustav definiše Srbiju kao sekularnu državu.

– U članu 11 Ustava stoji: „Republika Srbija je svetovna država. Crkve i verske zajednice su odvojene od države. Nijedna religija ne može se uspostaviti kao državna ili obavezna.” Politizacija religije i SPC kao organizacije (klerikalizam) nameće obrasce homogenizacije identiteta u etno-konfesionalnim okvirima. Uvođenje veronauke u državne škole, političko delovanje crkve i crkvenih lica, ogroman uticaj na državnu politiku, velike novčane donacije koje država neopravdano i netransparentno daje verskim organizacijama (naročito SPC-u), oslobađanje od čitavog niza poreza, sudski procesi u kojima su okrivljeni sveštenici a vode se na sporan način i zastarevaju, školske, gradske i vojne slave, način funkcionisanja Bogoslovskog fakulteta u okviru Univerziteta u Beogradu – samo su neki od primera grubog narušavanja sekularnog karaktera države Srbije – ističe se u „Apelu za sekulanu državu“.

Aktuelna vlast, napominje se, kao i prethodna, u 21. veku omogućila je SPC da uspostavi monopol na to šta su moral, nacionalni interesi, vrednosti i identitet srpskog naroda…

– Taj monopol ogleda se i u sve većem uništavanju tekovina građanskog društva i elementarnih civilizacijskih kriterijuma. Građansko društvo je, po definiciji, zasnovano na uvažavanju različitih interesa njegovih građana i na konceptu tolerancije. Sekularnost je uslov opstanka takvog koncepta društva. Bez obzira da li deluje samostalno ili (neretko) kao servis vlasti, SPC jača svoju izrazito netolerantnu poziciju i nelegitimne uticaje daleko izvan verske sfere. Bez svođenja uticaja SPC u ustavne okvire i ograničavanja njene političke moći, pre svega, u realizaciji tzv. srpskog sveta, nema pomaka u razvoju i modernizaciji našeg društva. Delovanjem vlasti i SPC stvorena je pseudo-sekularnu država, kojoj je glavni cilj svesrpsko ujedinjenje – ističe u Apelu.

Prema rečima autora ovog Apela, Građanskog demokratskog foruma, Helsinškog odbora za ljudska prava i Saveza antifašista Srbije, najnoviji primer je pritisak SPC da se otkaže mirna šetnja u okviru Europrajda.

– Sinhronizovano delovanje sa desničarskim snagama, uz opsesivnu fascinaciju Rusijom, još je jedna u nizu predstava koje imaju za cilj da se osujeti svaki korak ka društvu ravnopravnih građanki i građana, u kome će se poštovati ljudska prava i širiti horizonti slobode. O tome svedoči i nedavna izjava vladike SPC Nikanora koja je predstavljala otvoren poziv na nasilje. Od ove izjave niko se nije ogradio u SPC, niti je sudska vlast pokrenula postupak utvrđivanja pravne odgovornosti za pomenutu izjavu – kaže se, između ostalog, u Apelu za sekularnu državu.

Mi, dolepotpisani građanke i građani Srbije, piše dalje, zahtevamo da se poštuje Ustav Republike Srbije i principi sekularnosti, kako bi se obezbedile pretpostavke za pravnu državu i njeno članstvo u EU.

– Pozivamo institucije, društvo i građane da se suprotstave sve opsežnijoj klerikalizaciji Srbije. Nijedan pojedinac, grupa, pa ni verska zajednica ne može biti iznad Ustava. Nijedno osnovno ljudsko pravo se ne može ograničiti voluntarističkim represivnim merama države. Kao prvi korak u odbrani sekularnih vrednosti, zahtevamo od Vlade Srbije da donese uredbu o ukidanju veronauke u državnim školama. SPC kao izrazito netolerantna, grubo antidemokratska i ekstremno isključiva ne može i ne sme da vaspitava našu decu. Bolje društvo počinje strogim odvajanjem crkve i religije od nauke i države – zaključuje se u tekstu „Apela za sekularnu državu“, prenosi Danas.

Dio potpisnika:

Zoran Vuletić, Građanski demokratski forum, Beograd
Aleksandar Kraus, Savez antifašista Srbije, Beograd
Žarko Korać, psiholog, Beograd
Filip David, književnik, Beograd
Sonja Biserko, Helsinški odbor za ljudska prava, Beograd
Aleksandar Bošković, redovni profesor Univerziteta u Beogradu
dr Aleksandra Bosnić Đurić, kulturološkinja, Novi Sad
Branka Mihajlović, novinarka, Beograd
Latinka Perović, istoričarka, Beograd
Svetislav Basara, književnik, Beograd
Milivoj Bešlin, istoričar, Novi Sad / Beograd
Dinko Gruhonjić, profesor Univerziteta u Novom Sadu i novinar
Aleksandar R. Miletić, istoričar, Centar za istorijske studije i dijalog, Beograd
Petar Žarković, istoričar, Beograd
prof. dr. Mehmed Slezović, slikar i teoretičar umetnosti, Novi Pazar
Nikola Samardžić, profesor univerziteta, Beograd
Dubravka Stojanović, istoričarka, Beograd
Pavel Domonji, politikolog, Stara Pazova
Srđan Milošević, istoričar i pravnik, Beograd
Vesna Pešić, sociološkinja, Beograd
Marija Draškić, profesorka Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu
Boško Jakšić, novinar, Beograd
prof. dr Rada Trajković, Beograd
Duško Radosavljević, Savez antifašista Vojvodine
Jelena Krstić, Helsinški odbor za ljudska prava, Beograd
Boris Varga, politikolog i novinar, Novi Sad
Nedim Sejdinović, novinar, Novi Sad
Tomislav Marković, novinar i pisac, Beograd
Izabela Kisić, Helsinški odbor za ljudska prava, Beograd
Srećko Đukić, ambasador u penziji, Beograd
prof. dr Miroslav Ilić, Novi Sad
Bojan Tončić, novinar, Beograd
Dragan Banjac, novinar, urednik Portala Forum, Beograd
Branka Dragović Savić, novinarka, Novi Sad
Aleksandar Olenik, advokat, Beograd
Aida Ćorović, istoričarka umetnosti i aktivistkinja, Beograd
Tanja Petovar, advokatkinja, Beograd
Nenad Čanak, političar, Novi Sad
Dragan Bursać, novinar, Banja Luka
Vlatko Sekulović, advokat, Beograd
Vladimir Đurić, generalni sekretar Vojvođanskog kluba, Novi Sad
Jelena Kleut, komunikološkinja, Novi Sad
Aleksandar Sekulović, potpredsednik SAFS, Beograd
Natasa Mićić, advokatkinja, Užice
Judita Popović, advokatkinja, Zrenjanin
Staša Zajević, Žene u crnom, Beograd
Marijana Savić, direktorka, NVO Atina, Beograd
Rade Radovanović, novinar i pisac, Beograd
Aleksandar Odžić, predsednik Vojvođanske partije, Novi Sad
prof. dr Lazar Lazić, predsednik Vojvođanskog kluba, Novi Sad
Brankica Drašković, novinarka, Novi Sad
Nikola Krstić, novinar, Beograd
Lula Mikijelj, filmska radnica, Beograd
Jovan Kovačić, predsednik EWB, Beograd
Gordana Perunović Fijat, novinar, Kikinda
Slobodan Beljanski, advokat, Novi Sad
Nenad Prokić, dramski pisac
Srđan Šušnica, kulturolog i diplomirani pravnik, Banja Luka
Slobodan Sadžakov, filozof, profesor Univerziteta, Novi Sad
Balša Božović, Regionalna akademija za razvoj demokratije, Novi Sad
Aleksandra Jerkov, Regionalna akademija za razvoj demokratije, Novi Sad
Pavle Radić, kolumnista, Novi Sad
Olga Manojlović Pintar, istoričarka, Beograd
Aleksandar Odžić, poslanik u Skupštini Vojvodine, Novi Sad
Saša Ilić, pisac, Beograd
Miloš Ćirić, politikolog, Beograd
Živan Berisavljević, ambasador u penziji, Novi Sad
Dragoslava Barzut, književnica i aktivistkinja, Beograd
Fahri Musliu, novinar, Prizren
Jovan Komšić, profesor, Novi Sad
Milena Markov, novinarka, Beograd
Dušan Petričić, karikaturista, Beograd
Rade Veljanovski, profesor, Beograd
Ibrahim Hadžić, istoričar umetnosti i pesnik, Beograd
Dušan Janić, izdavač, Beograd
Olivera Ježina, glumica, Beograd
Zoran Amar, filmski reditelj, Los Anđeles/Beograd
Zlatoje Martinov, publicista, Beograd,
Dragan Stojković, izdavač, Beograd,
Vesna Rakić Vodinelić, penzionerka, Beograd,
Dobrila Ilić, glumica, Beograd

(SB)