Djeca na fotografijama: Nekad i sad

Knjiga “ Moderno dijete i djetinjstvo” Milanke Todić na zanimljiv način prati razvoj fotografija na kojima su djeca. Na početku, dijete je na fotografiji bilo “koristan predmet” da bi tek, takoreći juče, uzelo aparat u svoje ruke i spoznavalo sebe otkrivajući svijet oko sebe.

U najranijoj istoriji fotografije djeca su uvijek bila u rukama žena, nježnih majki, sestara ili baka. To potvrđuje fotografija „Žena sa djetetom“ Anastasa Jovanovića, pionira evropske fotografije, snimljena u Beču 1854. godine.

U fotografskom albumu 19. vijeka konstruiše se predstava idealne porodice i njen identitet koji je namjenjen javnosti. Fotografije beba rado se skupljaju i čuvaju u porodičnim albumima, i s ponosom izlažu u javnosti. Dijete postaje centar porodičnog univerzuma.

Početkom 20. vijeka u centru fotografije je glava porodice otac, oko njega se grupišu žena, mala djeca, udate kćeri, zetovi i ostali članovi domaćinstva, a uz oca stoji, često na njegovom koljenu sedi, najstariji sin, prvenac.

Teško je pronaći porodičnu fotografiju na kojoj djevojčica, ukoliko nije bila jedino dijete, zauzima privilegovanu poziciju na slici.

Slika moderne porodice u kojoj caruju ljubav i nježnost prema djeci, jedan je od najmoćnijih kulturnih obrazaca i stereotipa javnog ponašanja u modernoj građanskoj kulturi. Predstava o savršenstvu malog porodičnog raja nastavila je da se masovno distribuira sve do danas u industriji masovnih medijskih slika.

Zanimljiva je i konstatacija autorke da su stereotipne i banalne predstave djeteta s igračkom ili životinjama masovno umnožavane i instrumentalizovane na razglednicama u slavu potrošačke kulture. Što traje do danas.

Fotografska kamera dolazi u ruke djece 20 vijeka. Poslije Prvog svjetskog rata roditelji počinju da poklanjaju djeci fotoaparate, pa djeca mogu da ispričaju svoj život u slikama. Tako djeca osvajaju novu slobodu, nezamislivu prije stotinak godina.

-Moderna djeca, s fotografskom kamerom u ruci, prešla su ogroman put emancipacije: od onih koji se pozajmljuju kameri postali su oni koji aktivno djeluju u oblikovanju vizuelnih poruka, radoznalo otkrivaju nove motive u svijetu u kojem žive. Dijete je na putu izgradnje vlastitog identiteta – zaključuje Milanka Todić u knjizi.
A onda dolazi era digitalne fotografije koju živimo i danas. Pogledajte galeriju:

(Dominomagazin.com)