DUŠKO PEVULJA: Centar za srpske studije osnovan i kao reakcija na anemičnost postojećih institucija
Centar za srpske studije osnovala je nevelika grupa univerzitetskih profesora i uglednih književnika iz Banjaluke opredijeljena da javno djeluje na području nauke i kulture u Republici Srpskoj.
Udruženje je nosilac nacionalnog karaktera i srbističke filološke svijesti, kazao je ovo “Glasu Srpske” profesor Filološkog fakulteta Duško Pevulja.
– Pored potrebe za kreativnim iskazivanjem Centar za srpske studije osnovan je i kao vrsta reakcije na anemičnost postojećih kulturnih i nacionalnih institucija, duhovnu učmalost i intelektualnu bezidejnost, koja je uglavnom, dominantna odrednica kulturne scene u RS, više od dvije decenije. To su isti ljudi, odsustvo strategije uprkos njenoj neprestanoj pompeznoj najavi, isti odnos prema žitu i kukolju – istakao je Pevulja.
On je naglasio da je žila kucavica časopis “Srpski pregled”, koji je za nepune tri godine postojanja Centra objavio šest brojeva.
– Naše glasilo je već iskristalisalo svoju prepoznatljivu uređivačku platformu. Pošto je bolonjsko shvatanje nauke ovu disciplinu svelo na formu i proceduru, a istraživanje na automatizovano grebanje po površini, naučni časopisi su postali poligoni za skupljanje naučnih bodova, a ozbiljnih časopisa iz književnosti i kulture odavno je nestalo sa horizonta našeg duhovnog života. “Srpski pregled” predstavlja poetički koncept, a to je značajno za model časopisa kakvi su već postojali u našoj književnoj i kulturnoj istoriji, koji su ostavili dubok trag u njoj – kazao je Pevulja.
Naglasio je da je časopis pod ovim nazivom izlazio kratko vrijeme 1895. godine pod uredništvom utemeljivača moderne srpske književne kritike Ljubomira Nedića.
– “Srpski pregled” se sa podjednakom pažnjom posvećuje nekim važnim pitanjima iz naše zaboravljene kulturne baštine, kao i iz savremenog književnog, naučnog i kulturnog života. Objavljivali smo studije o Ljubomiru Nediću, Petru Petroviću Njegošu, Slobodanu Jovanoviću, Branislavu Nušiću, književnoj kritici, te prvom srpskom književnom časopisu – naveo je Pevulja.
On je naglasio da je veoma važno u nacionalnom smislu, sabornom karakteru i integralnoj svijesti. U dosadašnjim brojevima zastupljeni su autori sa čitavog srpskog jezičkog prostora Hrvatske, Srbije, Crne Gore i BiH.
– Sastavni dio “Srpskog pregleda” su i dvije edicije malog formata. To su Filosofija i Filologija. Do sada je u njima objavljeno dvanaest vrijednih knjižica, čiji autori su, između ostalog Zoran Arsović, Danilo Basta, Milo Lompar i Ljiljana Mačkić – naglasio je Pevulja i istakao da zamisli i ideje uspijevaju oposliti zahvaljujući trudu i dobroj volji saradnika i autora.
Pevulja je naglasio da je Centar za srpske studije objavio skoro trideset različitih izdanja.
– Okosnicu izdavačke djelatnosti čine biblioteke “Posebna izdanja” i “Lik prošlosti”. Objavili smo nekoliko djela koji predstavljaju dragulje srpske književnosti i koja obnavljaju srpsko jezičko i književno pamćenje. U ediciji posebna izdanja ističemo knjigu “Ljubomir Nedić: književni kritičar dvadesetog veka”, čiji je priređivač Jovan Pejčić. Tu je i prvi srpski i južnoslovenski književni časopis, “Slaveno-srpski magazin”, prvi put preveden na savremeni srpski jezik, povodom 250 godina od njegovog objavljivanja. Priredio sam i zbornik “Sava Mrkalj: pjesnik i filolog”, prvi takve vrste posvećen ovom srpskom pjesniku i jezičkom reformatoru. Nastojao sam da naglasim njegov doprinos reformi srpskog ćiriličkog pisma, ali i da skrenem pažnju da je riječ o značajnom pjesniku – rekao je Pevulja.
(Glas Srpske)
