EP usvojio novu rezoluciju – šta piše u dijelu koji se odnosi na Srbiju i BiH

Evropski parlament usvojio je danas Rezoluciju o primjeni zajedničke spoljne i bezbjednosne politike EU (ZSBP), gdje su istaknuti i dijelovi koji se odnose na Srbiju i BiH.

U dijelu koji se odnosi na Srbiju, navodi da Beograd mora da se uskladi sa spoljnom politikom Unije.

Rezolucija je usvojena sa 407 glasova “za”, 92 glasova “protiv” i 142 uzdržanih, a u toku glasanja veliki broj amandmana bio je odbijen.

U rezoluciji, kada je riječ o Srbiji, navodi se da Evropski parlament “žali zbog kontinuirano niskog stepena usklađenosti Srbije” sa ZSBP i ponavlja da bi “nova pregovaračka poglavlja trebalo da budu otvorena tek kada Srbija ojača svoju predanost reformama u područjima demokratije i vladavine prava i pokaže da je u potpunosti usklađena sa spoljnom politikom EU”.

U rezoluciji EP, čiji je autor predsjednik komiteta za spoljne poslove EP, Nijemac David Mekalister, navodi se da Srbija, kao zemlja koja teži evropskoj integraciji, “mora da se pridržava zajedničkih vrijednosti i prava EU”.

Osnov rezolucije su, kako se navodi, tektonske promjene koje su nastale u geopolitičkom okruženju i rezultat su ruske vojne agresije na Ukrajinu i drugih međunarodnih izazova.

Kada je riječ o politici EU prema zapadnom Balkanu, naglašava se da je na zapadnom Balkanu potrebno da zemlje kandidati i potencijalne zemlje kandidati u potpunosti usklade svoje politike sa ZSBP, posebno s politikom sankcija protiv trećih zemalja.

U rezoluciji se, kako se moglo čuti tokom debate u EP, pozivaju Evropska komisija i države članice da se koriste ovom politikom kao alatom za poboljšanje saradnje sa zemljama zapadnog Balkana.

Ističe se i snažna podrška EP evropskoj budućnosti zemalja Zapadnog Balkana i njihovom dovođenju do statusa punopravnih članica Unije.

U vezi sa BiH poziva se da se donesu ciljane sankcije protiv kako je navedeno destabilizirajućih aktera u BiH, uključujući one koji ugrožavaju njenu suverenost i teritorijalnu cjelovitost, posebno Milorada Dodika, i pozivaju sve države članice da daju svoj glas za ovaj korak.

Rezolucija izražava zabrinutost u vezi sa sadržajem i “načinom na koji su izmijenjeni izborni zakon BiH i Ustav FBiH, s obzirom na to da je visoki predstavnik za BiH, (kojeg Republika Srpska ne priznaje), izmjene predložio na dan izbora, što bi moglo ugroziti demokratski legitimitet i učvrstiti etno-nacionalizam”.

Osim toga, rezolucijom se poziva visoki predstavnik i države članice da produže mandat operacije EUFOR “Altea”, ali i da se “na odgovarajući način pripreme za alternativne scenarije”.

U tekstu se izražava zabrinutost zbog rada komesara za proširenje Olivera Varheljija i “navoda da komesar za susjedstvo i proširenje namjerno nastoji da zaobiđe i potkopa ulogu demokratskih reformi i reformi vladavine prava u zemljama koje hoće da se pridruže Uniji”.

U tekstu se s tim u vezi apeluje na EK “da pokrene nezavisnu i nepristrasnu istragu o tome da li postupanje i politika koju zagovara komesar za susedstvo i proširenje predstavlja kršenje Kodeksa ponašanja članova Evropske komisije i njegovih obveza”.

Tokom rasprave o rezoluciji rečeno je da je potrebno istaći da EU mora da pojača “vjerodostojnost procesa proširenja na način da se očuva njegova utemeljenost na zaslugama, između ostalog u pogledu demokratije, osnovnih prava i vladavine prava u okviru poglavlja 23 i 24 u revidiranoj metodologiji proširenja, izbegavajući pritom politizaciju procesa proširenja zbog bilateralnih sporova”.

EP poziva države članice da određene odluke u pitanjima ZSBP, bez vojnih implikacija, donose kvalifikovanom većinom, “posebno ako se one odnose na sankcije i ljudska prava”, prenosi Tanjug.

Rezolucije Evropskog parlamenta nisu pravno ni politički obavezujuće za države članice EU, niti ostale evropske institucije.

(Agencije)