Evropska komisija objavila strategiju za odbranu: “Moramo više, bolje i zajedno”

Evropska komisija je danas predložila prvu Evropsku strategiju za odbrambenu industriju (EDIS), u kojoj se ističe da države članice EU-a moraju u području odbrane ulagati više, bolje i zajedno.

Kao prvi korak u sprovođenju strategije, Komisija je predstavila i zakonodavni prijedlog Evropskog programa za odbrambenu industriju (EDIP), za koji je iz evropskog budžeta namijenjeno 1,5 milijardi evra u razdoblju od 2025. do 2027, te okvir mjera kako bi se obezbijedilo da odbrambeni proizvodi budu pravovremeno dostupni.

“Snažna, otporna i konkurentna evropska odbrambena industrija strateški je imperativ i preduslov za jačanje naše odbrambene spremnosti”, istakao je visoki predstavnik EU-a za spoljnu i bezbjednosnu politiku Žozep Borel.

Borel je dodao da su članice EU-a decenijama vrlo malo izdvajale za odbranu te da je sada neophodno investirati “više, bolje i zajedno”.

Povratak konvencionalnog rata

Nakon ruskog napada na Ukrajinu, koji predstavlja povratak konvencionalnog rata visokog intenziteta na evropskom tlu, Komisija naglašava da Evropska unija i njene države članice moraju pojačati svoju pripravnost, što znači obezbijediti svojim oružanim snagama potrebne količine odbrambene opreme i sistema, prenosi Index.

U Komisiji ističu da njihove analize pokazuju da su zemlje članice u proteklom razdoblju trošile znatno ispod dva posto svoga BDP-a na odbranu, što je cilj koji su postavile sebi države članice NATO-a. U slučaju da su zaista u zadnjih 15 godina ulagali tih dva posto, to bi danas iznosilo dodatnih trilion evra. “To je red veličine onoga što sada treba da nadoknadimo“, kažu u Komisiji.

Izvršna potpredsjednica Komisije Margareta Vestager kaže da je strategija odgovor na promjenu bezbjednosne paradigme u Evropi.

Ona ističe da su države članice do sada trošile na odbranu kupujući različite sisteme oružja, uglavnom izvan EU-a i da je sada kada njihovi odbrambeni budžeti snažno rastu, potrebno ulagati bolje, što znači zajedno kao Evropljani.

Jačanje saradne ne znači oduzimanje ovlaštenja državama članicama

To znači da je potrebno smanjiti fragmentaciju i povećati saradnju kako bi se ostvario puni potencijal sve većeg ulaganja država članica u odbranu. Komisija poziva države članice da do 2030. godine najmanje 40 posto odbrambene opreme nabavljaju zajednički i da do 2030. godine evropska industrija obezbijedi najmanje 50 posto vojne opreme u EU-u.

Komesar za unutrašnje tržište Tijeri Breton kaže da je 68 posto oružja koje je EU kupila za potrebe Ukrajine proizvedeno u Sjedinjenim Državama.

U Komisiji ističu da jačanje saradnje među članicama u području odbrane ni u kojem slučaju ne znači da EU preuzima ovlaštenja država članica, koje su i dalje isključivo nadležne za pitanja odbrane.

Komisija je takođe predložila da se dio profita koji dolazi od zamrznute ruske imovine iskoristi za kupovinu oružja za Ukrajinu.