Firme se ne stide milionskih dugova

Najveći dužnici za porez na dodatu vrijednost (PDV) godinama su uglavnom ista preduzeća, koja svoje višemilionske obaveze neprestano uvećavaju, dok, s druge strane, dugove izmiruju oni koji najmanje duguju.

Pokazao je to najnoviji spisak dužnika koji je objavila Uprava za indirektno oporezivanje (UIO) BiH iz kojeg je vidljivo da deset prvih mjesta zauzimaju iste kompanije i institucije kao i u januaru 2014. godine, kada je UIO spisak prvi put javno objavio.

Iako je ukupan iznos dugovanja značajno umanjen, deset najvećih dužnika za PDV dug je u ovom periodu povećalo za gotovo 17 miliona KM, odnosno sa 61,25 na 78,14 miliona maraka. Najveće gomilanje duga vidljivo je kod preduzeća “Gras” Sarajevo, koje je početkom 2014. bilo četvrto na listi sa 6,68 miliona KM neizmirenih obaveza po osnovu PDV-a, a koje je danas sa čak 16,24 miliona maraka ubjedljivo najveći dužnik.

Drugi na listi, koja je objavljena 1. avgusta, jeste “MB-Kekerović”, najveći dužnik iz 2014. godine. Ova firma iz Laktaša za nešto više od dvije i po godine dugovanja je povećala za 1,5 miliona maraka.

Kao i 2014. godine, i na najnovijoj listi među deset najvećih dužnika za PDV su Republička direkcija za robne rezerve, “Đuša” Fojnica, MASS Bijeljina, “Elipsa” Posušje i “Osmeks” iz Sarajeva, koji su takođe povećali svoje dugove.

Portparol UIO Ratko Kovačević kaže da je efekat javnog objavljivanja dužnika postojao samo kod dužnika koji su imali manji iznos dugovanja, jer oni nisu htjeli da se nađu na listi pa je u tom smislu bilo dosta uplata.

– Gotovo nikakvog efekta nije bilo kod velikih dužnika. Nama je cilj broj jedan bio transparentnost, da svi uredni poreski obveznici vide ko to ne izmiruje svoje obaveze i s kim mogu da imaju posla. Taj cilj je ispunjen. Prije same objave bilo je dosta uplata onih koji nisu dugovali velike cifre, iz razloga da se ne bi našli na toj listi – kaže Kovačević.

Trenutna dugovanja iznose 350 miliona maraka i ona su u daljem postupku prinudne naplate.

– Ti podaci pokazuju da se radi o impozantnoj uspješnosti naplate dugovanja – kaže Kovačević.

U proteklom periodu obračunata je i zakonska zatezna kamata u iznosu od 91 milion, od čega je do sada naplaćeno 68 miliona KM.

Ekonomski analitičar Zoran Pavlović kaže da kod odgovornih poslovnih ljudi važi pravilo da je vrlo nepopularno biti na listi dužnika i da uglavnom manje firme učine veliki napor da se ne bi na njoj našle.

– Veliki dužnici se osjećaju moćnima pa su svojom veličinom i nivoom duga doveli nadležne u situaciju da ne mogu ništa da urade. Ne postoje posebno efikasni mehanizmi čijom primjenom bi bili natjerani na plaćanje obaveza – kaže Pavlović.

Akcize i carine

Slična je situacija i kada je riječ o dugovanjima za akcize, gdje je deset najvećih dužnika od početka 2014. godine dug povećalo sa 15,26 na 20,24 miliona maraka. Najveći dužnik i dalje je preduzeće BOB-PRO iz Čitluka, koje je dug uvećalo za dva miliona maraka. Kada je riječ o carinskim dužnicima, među deset najvećih dužnika iz 2014. danas su tri preduzeća čija su dugovanja na istom nivou.

Dugovanja za PDV (u milionima KM):

1. avgust 2016. godine

1. Gras 16,24

2. MB Kekerović 10,63

3. Republička direkcija za robne rezerve RS 9,22

4. Đuša 8,41

5. Janus 7,43

6. MASS 5,78

7. Elipsa 5,72

8. Osmeks 5,37

9. Petrol 4,78

10. Janjoš 4,52

1. januar 2014. godine

1. MB Kekerović – 9,13

2. Republička direkcija za robne rezerve RS 7,593

3. Đuša 7,29

4. Gras 6,68

5. Palas grup 6,22

6. Ćurić 5,91

7. Elipsa 4,85

8. MASS 4,69

9. Osmeks 4,51

10. Federalna direkcija robnih rezervi 4,37

(Glas)