Goran Karadžić: Prirodni resursi najveći potencijal opštine Čajniče

U Gornjem Podrinju, između planina Cicelja i Čivči brda, na rijeci Janjini, desnoj pritoci Drine, prostire se opština Čajniče.

Postoje dvije teorije vezane za nastanak imena ove opštine. Po jednoj, Čajniče ima persijsko ime, i u prevodu znači hladna voda. Po drugoj, postoji vjerovanje da je opština dobila naziv po bogatstvu njihovog kraja prirodnim biljem od kojeg se tradicionalno spremaju razni čajevi.

Ovo malo mjesto, inače poznato po sakralnim vrijednostima pravoslavlja spada u izrazito nerazvijene lokalne zajednice. Prostora za razvoj ima mnogo, a kako se danas živi u Čajniču, na koji način stvoriti bolje uslove za život u ovoj lokalnoj zajednici rekao nam je načelnik Goran Karažić.

Na čelu opštine Čajniče ste već treći put. Šta će biti fokus djelovanja u narednom periodu?

U proteklom periodu smo napravili mnogo toga. Kako bismo pokušali zadržati ljude uveli smo određene stimulativne mjere u smislu populacione politike, gdje pomažemo majke koje su rodile jedno ili više djece, a one majke koje su rodile petoro i više djece imaju mjesečna primanja, ili kako mi to nazivamo „mala čajnička penzija“. Do 15 godina starosti djeteta majke imaju određena primanja kako bi mogli da riješe najosnovnije stvari. Za svako rođeno dijete izdvajamo određena sredstva iz našeg skromnog budžeta. Pripomažemo i vještačku oplodnju, kao i liječenje onih koji imaju problema oko začeća itd…
Pokušali smo preko raznih institucija da obezbijedimo određena sredstva s ciljem razvoja poljoprivrede. Imamo jednu od najljepših pijaca u regiji, liniju za proizvodnju i pakovanje soka… Trudimo se da obezbijedimo ljudima određene uslove, kako bi ostajali na svojim ognjištima. Učestvovali smo u razvoju malinarstva, jer država neće da podrži malinare u kriznim godinama, da im pronađe tržište i stimuliše u određenoj mjeri. Mi smo izdvajali iz našeg budžeta i nastavićemo i dalje u tom pravcu.

Pokrenuli smo zaista mnogo projekata, među kojima bih takođe izdvojio i kupovinu hotela koji je bio devastiran. Sada smo u fazi puštanja u rad objekta koji će, sasvim sigurno biti pravo osvježenje u našem gradu. Našli smo solidnog investicionog partnera koji će uložiti određeni dio sredstava i zaposliti 20-25 radnika. Vidim da su građani veoma zadovoljni i da jedva čekaju da hotel krene sa radom, s obzirom da se nalazi na atraktivnoj lokaciji u centru grada.

Trenutno realizujemo nekoliko bitnih projekata za Čajniče, kao što su uređenje i proširenje groblja, uređenje i odvod površinskih voda. Nadamo se da će ministarstvo konačno riješiti problem uređenja korita Vrelo, jer je prošao projekat. Vlada je odobrila sredstva. Uredili smo bazen, crkvene konake, hotel. U planu je uređenje izletišta Ponikve i planinarskog doma, gdje će biti i ski lift.

U narednom periodu planiramo da se posvetimo razvoju etno-turizma, vjerskog turizma, zimskog i ljetnog turizma. Želimo da u svim vremenskim uslovima imamo sadržaje koje ćemo ponuditi turistima.

Ima mnogo prostora za razvoj ovako malih mjesta. Ja kao načelnik stojim na raspolaganju kako bi konačno svi pomogli u stvaranju boljeg ambijenta i uslova za život na svim prostorima jednako.

Opština Čajniče svrstana je u red izrazito nerazvijenih lokalnih zajednica u Republici Srpskoj. Kako biste ocijenili trenutni životni standard u opštini?

Opština Čajniče spada u nerazvijene ili izrazito nerazvijene lokalne zajednice. Neophodna je pomoć Vlade kako bi se Republika Srpska ravnomjerno razvijala, i kako bi se spriječio odlazak mladih ljudi sa ovih prostora. Prirodno je da je bilo migracija i da su određeni profili stručnjaka odlazili u veće centre, ali nije logično da iz Čajniča odlazi šumarski inženjer, mašinski, poljoprivredni inženjeri, učiteljice i stručnjaci koji bi trebalo da razvijaju i ove krajeve.

Život u manjim lokalnim zajednicama ranije je bio drugačije organizovan. One su bile samostalne i više odlučivale o svojim resursima i načinu življenja. Čajniče je tada bilo razvijena opština. Nismo imali nezaposlenih. Pravilno su se koristili resursi i vodilo se računa o drugim stvarima. Sada kada drugi odlučuju o sudbini malih, onda je, po mom mišljenju, to veoma složeno. Potrebno je mnogo stvari u ovoj državi promijeniti.

Prije rata Čajniče je imalo razvijenu drvoprerađivačku i tekstilnu industriju. Postoji li mogućnost ponovnog oživljavanja ovih industrija ili bar djelimičnog vraćanja na prijašnji nivo razvijenosti?

Čajniče je nekada imalo razvijenu tekstilnu industriju i ima kvalifikovanu radnu snagu u tom pravcu. Sada imamo jednu malu fabriku za tekstil. Planiramo da dovedemo investitore iz Srbije koji su raspoloženi da naprave jedan pogon tekstila.

Takođe želimo staviti fabriku vode u funkciju, imamo izvorište u gradu.

S obzirom na to da je veliki dio teritorije opštine Čajniče prekriven šumom, i da je drvoprerađivačka industrija jedan od osnovnih vidova razvoja naše lokalne zajednice, nije logično da iz Čajniča vozimo građu, šumu u Bijeljinu udaljenu 250km i to po prilično lošim saobraćajnicama. Umjesto da se ta građa obradi ovdje, gdje je prevoz najkraći, gdje će se ljudi zaposliti i imati proizvod u kojem će biti najmanje učešća transporta. Danas je očigledno postao cilj što više trupaca odsjeći i odvesti.

Negativni trend odlaska mladih pogađa region. Kako se sa ovakvim problemom nosi opština Čajniče i na koji način lokalna zajednica pruža podršku mladima da ostaju i osnivaju porodice ovdje?

Država mora da stimuliše mala mjesta kako bi ljudi ostajali ovdje. Ako ugasimo sva sela u Čajniču, onda Čajniče kao grad više nema mogućnost da postoji. Ili ako mi u ovoj državi ugasimo sve gradiće kao što je Čajniče, onda neće biti svrhe da postoje ni veliki centri.

Prednosti velikih gradova su ogromne. Nama, kao maloj lokalnoj zajednici nedostaje mnogo toga, počevši od informativnog dijela, gdje nemamo svoj informativni program, odnosno RTV koja bi prezentovala život ovdje. Mi smo u jednoj informativnoj blokadi, ili informativnom mraku i građani ove države ne znaju kako se živi u većini malih mjesta. Takođe, ljudi ne znaju kakve potencijale imaju mala mjesta. Viši, državni nivo nema sluha za manje lokalne zajednice. Evo, u toku moja tri mandata opštinu Čajniče nije posjetilo ni pet ministara, a i ovi koji su došli dolaze po ličnim poznanstvima. Kako onda da prezentuju prirodne resurse i mogućnosti? Ili kako bismo mi mogli da tražimo nešto što bi ovdje trebalo unaprijediti, ako niko nije došao kod načelnika i vidio šta se dešava, kakvo je stanje u opštini.

Vjerujem da pola ministara ne zna da je jedna od najvećih svetinja u srpskom narodu u Čajniču. Čajnička Krasnica sa Ostrogom čini najveće dvije svetinje srpskog naroda ovog prostora. U Čajniču se nalazi i nastariji pisani dokument u BiH. To je Čajničko jevanđelje, mnogi ne znaju za to. Čajniče je grad star preko 1.000 godina. Imamo ogromne prirodne resurse, izvorišta vode, fabriku vode, zdrav vazduh, hranu.. 76 odsto teritorije opštine prekriveno je šumom, što je zaista jedna interesantna činjenica.

Kolika su izdvajanja opštine za projekte iz oblasti kulture, obrazovanja i sporta? Popuštanje epidemioloških mjera prepoznaje se kao prilika za organizaciju raznih manifestacija. Kakvi su planovi opštine na tom polju?

Imamo preko 250 djece aktivnih u nekoliko spotskih klubova u našem sportskom društvu kojima takođe pomažemo. Imamo KUD star 74 godine, sa preko 200 članova, kao i karate klub. Pokušavamo da kroz sport i kulturu djecu izbavimo iz poroka i kafana. Da je to tako možemo slobodno reći da većina čajničke omladine koja završi srednju školu završi fakultet. Mi im pomažemo koliko možemo, obezbjeđujemo stipendije svim našim studentima, a po zavrsetku fakulteta pružamo im mogućnost da odrade volonterski-pripravnički i samim tim steknu uslove za polaganje stručnog ispita, a potom lakše dođu do zaposlenja. Samatram da je to jako značajno za našu malu opštinu, posebno kad uzememo u obzir činjenicu da smo mi jedini u Republici Srpskoj koji su to uspjeli da urade za našu omladinu.

(Nevena Stanojević/ Aldijana Mirković)