Izložba arhivskih dokumenata u Banskom dvoru: Trag banjalučkih ljekara u Kraljevini Jugoslaviji
Ljekari Banjaluke u Kraljevini Jugoslaviji bili su veoma značajni, zahvaljujući čemu su ušli u istoriju grada.
O njima i tragu koji su ostavili na ovim prostorima najbolje svjedoči izložba arhivskih dokumenata “Banjalučki ljekari u Kraljevini Jugoslaviji”, koju prati istoimena monografija sa biografijama 110 ljekara koji su, kraće ili duže, radili u Banjaluci između dva svjetska rata.
– Ljekari su se, kao fakultetski obrazovani, u odnosu na predstavnike drugih društvenih struktura, javili u ovom gradu krajem osmanske vlasti, a brojno se razvili i postali veoma značajni u doba austrougarske uprave u BiH – kaže Stojnić.
Tek u Kraljevini Jugoslaviji i ujedinjenjem jugoslovenskih naroda u jedinstvenu državu broj ljekara i zdravstvenih ustanova u Banjaluci se povećavao u skladu sa razvojem države.
Ljekari se mogu generacijski i po porijeklu podijeliti na više krugova. Prvi, pored nekoliko domaćih, činili su mahom ljekari porijeklom iz slovenskih zemalja Austrougarske, iz krajeva bivše carske Rusije i iz Srbije.
Već u drugom krugu, a naročito trećem, pored onih iz prečanskih krajeva Kraljevine Jugoslavije i bivše Kraljevine Srbije, počinju da pristižu i ljekari iz Banjaluke i drugih krajeva BiH.
Treći krug banjalučkih ljekara u doba Kraljevine Jugoslavije predstavljaju stradalnici, kojem mahom pripadaju Srbi i Jevreji kojima je rat 1941. donio kraj njihovog ljekarskog rada u Banjaluci.
– I u Kraljevini Jugoslaviji neki ljekari koji su radili u Banjaluci školovali su se, kao i njihovi prethodnici, na fakultetima u Beču, Gracu, Pragu i Budimpešti. Tu su počinjali svoje studije ili su nastavljali ranije započeto. Često su se po završetku kraće zadržavali po evropskim klinikama i bolnicama na specijalizacijama, stručnim usavršavanjima, a nekad i u radu, ali su se obično vraćali pozivu u svojoj zemlji – pojašnjava Stojnić.
Značajna imena
Značajniji ljekari u doba Kraljevine Jugoslavije bili su Todor Jeremić, Branko Čubrilović, Gavro Vujičić i Dušan Muškatirović.
Posebno se izdvaja Jeremić, koji se bavio i politikom. Austrougarske vlasti su ga smatrale kolovođom akademske omladine.
Bio je vojni ljekar u Ortopedskom zavodu “Marija Zvijezda” u Banjaluci, a 1919. postao je i upravnik. U to vrijeme bio je jedini ortopedski stručnjak u BiH.
(blic.rs)
