Izrael prvi put u istoriji na optuženičkoj klupi suda u Hagu pod optužbom za genocid

Pred međunarodnim sudom pravde u Hagu, koji je pod okriljem Ujedinjenih nacija, počinje dvodnevno saslušanje u vezi s tužbom Јužnoafričke Republike protiv Izraela za genocid tokom rata u pojasu Gaze. Izrael oštro odbacuje optužbe, uz ocijenu da su “okrutne i besmislene”, dok se Vašington protivi suđenju, ističući da Tel Aviv ima prava na odbranu.

Haški sud saslušaće danas argumente Јužnoafričke Republike koja u tužbi, podnesenoj 23. decembra 2023. godine, tvrdi da Izrael poslije napada Hamasa 7. oktobra sprovodi genocid nad Palestincima. Izraelski odgovor se pred sudom očekuje sutra.

Јužnoafrička Republika od suda u Hagu traži da hitno reaguje da bi spriječio “teške i nepopravljive štete po prava palestinskog naroda, prema Konvenciji o genocidu iz 1948. godine, koja se i dalje nekažnjeno krši”.

U podnesku na 84 strane, Јužnoafrička Republika tvrdi da su akti Izraela “genocidnog karaktera” jer su počinjeni sa ciljem da “unište Palestince u Gazi, kao dio šire palestinske nacionalne, rasne i etničke grupe”.

Istovremeno, žestoke borbe u Gazi se nastavljaju. Ministarstvo zdravlja u Gazi, koje vodi Hamas, tvrdi da je više od 23.000 Palestinaca ubijeno od početka sukoba, od čega su 70 odsto djeca ili žene, prenosi RTS.

Agencija UN za pomoć palestinskim izbjeglicama (UNRVA) procjenjuje da je zbog rata u Gazi interno raseljeno 1,9 miliona ljudi, skoro 85 odsto stanovništva, dok su desetine hiljada zgrada uništene.

Genocid je pred sudom teško dokazati, pa ovakvi procesi mogu trajati godinama, ali Јužnoafrička Republika traži da sud hitno sprovede “privremene mjere” i “naredi Izraelu da prestane da ubija i nanosi patnju i bol palestinskom narodu u Gazi”, prenosi Gardijan.

Bivši britanski opozicioni lider Džeremi Korbin pridružiće se delegaciji Јužnoafričke Republike na ovonedjeljnim saslušanjima u Međunarodnom sudu pravde.

Korbin, dugogodišnji pristalica palestinske države i žestoki kritičar Izraela, jedina je strana politička ličnost u svojoj delegaciji koju je imenovala južnoafrička vlada.

Odgovor Izraela

Izrael, koji se prvi put u istoriji našao na optuženičkoj klupi pred sudom u Hagu, oštro je odgovorio na tužbu Јužnoafričke Republike, koju je podržala i Afrička liga, ističući da je njihova namjera da unište Hamas, a ne Palestince.

– Ne, nismo mi ti koji smo došli da izvršimo genocid, već Hamas. Izraelska vojska kaže da preduzima niz mjera kako bi izbjegla civilne žrtve – istakao je izraelski premijer Banjamin Netanjahu odgovrajući vlastima Јužnoafričke Republike.

Predsjednik Izraela Isak Hercog takođe je ocijenio da “nema ništa groznije i besmislenije” od tužbe podnesene Međunarodnom sudu pravde, zahvalivši se Vašingtonu na podršci.

Podrška Vašingtona

Iz administracije američkog predsjednika Džozefa Bajdena saopšteno je da se SAD protiv saslušanju pred sudom na kojem se Izrael tereti za genocid, uz ocjenu da su optužbe “neosnovane”.

– Izrael ima pravo da se brani od Hamasovih terorističkih akata, za koja je Hamas obećao da će ponavljati dok Izrael ne bude potpuno uništen – istakao je portparol Stejt departmenta Metju Miler.

Ponavljajući svoju osudu Hamasovog napada 7. oktobra, Miler kaže da SAD i dalje očekuju da Izrael “postupi u skladu sa međunarodnim humanitarnim pravom u svojim operacijama protiv Hamasa”.

Na optužbe Јužnoafričke Republike, reagovao je i američki državni sekretar Entoni Blinken, koji tvrdi da predstavljaju “remetilački čin”.

– To je posebno razdražujuće kada se uzme u obzir da oni koji napadaju Izrael, a to su Hamas, Hezbolah i Huti, kao i Iran koji ih podržava, nastavljaju da pozivaju na uništenje Izraela i masovna ubistva Јevreja – istakao je Blinken.

Međunarodni sud bi mogao brzo da donese odluku o zahtjevu Јužnoafričke Republike da Izrael obustavi vojnu operaciju u Gazi, ali bi do konačne presude da li se čini genocid moglo da prođe više godina, navodi Bi-Bi-Si.

Sud, ipak, saslušaće argumente Izraela i Јužnoafričke Republike o tome da li ima elemenata krivične odgovornosti. Slučaj se, ako sud krivičnu odgovornost konstatuje, prosljeđuje Međunarodnom krivičnom sudu.

A van suda, obje strane pokušaće da pridobiju javno mnjenje. Izrael će održati niz događaja u Hagu, uključujući “marš mira”, dok se Јužnoafrička Republika priprema da iznese slučaj na sudu i razgovara sa rođacima talaca koji su zarobljeni u Gazi.