Kako su “štuke” zazviždale iznad Beograda…

Šestog aprila 1941. godine fašistička Njemačka izvršila je invaziju na Kraljevinu Jugoslaviju. Bez objave rata. Mučki i slino.

Najpoznatiji događaj tog dana jeste bombardovanje Beograda. Ali ne samo njega -oko 05.00 ujutro 6.aprila njemačka avijacija bombardovala je aerodrome kod Skoplja, Kumanova, Niša, Zagreba i Brežica. Faktografija je čudo.

Kraljeva vojska

Osnovana nakon Prvog svjetskog rata, potpuno mobilisana, Jugoslovenska kraljevska vojska je mogla da razmjesti 28 pješadijskih divizija, 3 konjičke divizije i 35 nezavisnih pukova. Od nezavisnih pukova, njih 16 je bilo na graničnim utvrđenjima, a 19 je bilo organizovano u odrede, snage ojačane brigade.

Jugoslovenska kraljevska vojska je imala oko 17.000 artiljerijskih relativno modernih oružja, uključujući 812 čehoslovačkih antitenkovskih topova, oko 2.300 minobacača od 81mm, 220mm i 305mm. Od oko 940 protivavionskih topova, njih 360 su bili čehoslovački i italijanski modeli od 15 i 20mm.

Jedine mehanizovane jedinice su bili šesto motorizovanih pešadijskih bataljona u tri konjičke divizije, šest motorizovanih artiljerijskih pukova, dva tenkovska bataljona sa 110 tenkova, od kojih je jedan imao tenkove Reno FT-17 još iz vremena Prvog svjetskog rata, a drugi 54 moderna francuska tenka Reno R-35, uz nezavisnu tenkovsku četu sa 8 čehoslovačkih tanketa Škoda T-32.Oko hiljadu kamiona za vojne potrebe je uvezeno iz SAD nekoliko mjeseci prije invazije.

Jugoslovensko kraljevsko ratno vazduhoplovstvo je imalo 450 borbenih aviona domaćeg (najpoznatiji IK-3), njemačkog, italijanskog, francuskog i britanskog porekla. Vazduhoplovstvo je bilo organizovano u 22 bombarderske i 15 lovačkih eskadrila.

Jugoslovenska kraljevska ratna mornarica je bila opremljena jednom zastarjelom bivšom njemačkom lakom krstaricom, jednim velikim razaračem Dubrovnik britanskog porijekla, 3 moderna razarača klase Beograd francuskog porijekla, jednim nosač hidroavionanosača hidroaviona, 4 moderne podmornice i 10 modernih motornih torpednih čamaca i od starijih plovila, tu je bilo 6 bivših austrougarskih srednjih torpednih čamaca, 6 minopolagača, 4 velika oklopljena rečna monitora i brojna pomoćna plovila.

Plan odbrane R-41

Jugoslovenska ratna komanda izradila je plan odbrane od Njemaca pod šifrovanim imenom „R-41“. Cijelokupna vojska bila je raspoređena duž granica prema Rumuniji, Bugarskoj, Albaniji, Austriji i Mađarskoj. Čitav jugoslovenski front je trebalo da brane 7 grupa armija.

Prva armija pod komandom generala Milorada Petrovića je trebala da brani Makedoniju i južnu Srbiju dok je njoj u pomoć trebala da dođe Treća armija generala Milana Nedića, zatvarajući pravce oko makedonske granice i onemogućavajući Njemce da prodru u Srbiju.

Na sjeveru prema Mađarskoj stacionirana je Sedma armija generala Dušana Trifunovića a u Hrvatskoj i Sloveniji bile su raspoređene Šesta Nezavisna armija generala Dimitrija Živkovića i Druga armija generala Milutina Nedića .

Prostor oko Kosova i Sandžaka je branila Četvrta armija generala Petra Nedeljkovića. Ona je takođe imala zadatak da u slučaju propasti armija, od svojih vojnika oformi gerilsku (četničku) grupu koja je trebalo da otpočne gerilski način ratovanja, sa zadatkom presjecanja neprijateljskih komunikacija i uništavanja strateški važnih objekata kao što su mostovi, hidrocentrale, elektrana, pošte i telegrafske linije i dr. Njoj je kao oslonac bila podređena i Nezavisna armija Vladimira Čukavca.

Za vrhovnog zapovjednika jugoslovenskih snaga određen je armijski general Dušan Simović (koji je vršio i ulogu predsjednika jugoslovenske vlade).

Vermahtova Direktiva broj 25

Njemački plan (Direktiva broj 25) invazije je bio sljedeći: Druga armija general-pukovnika Maksimilijana fon Vajksa je imala zadatak da nastupi prema Zagrebu, a odatle kroz bosanske planine prema Sarajevu. Istovremeno je imala jedna udarna oklopna grupa iz Mađarske da se probije ka Beogradu.

Glavni udar je imao da se izvede iz Bugarske gde se nalazila Dvanaesta armija pod komandom feldmaršala Vilhelma Lista koji je imao zadatak da nakon probijanja Makedonskog fronta napreduje prema Nišu i napadne Beograd iz pravca juga, a istovremeno krene u sjevernu Grčku i u južnu Srbiju, raspoređena u dva krila lijevo i desno.

(milangrubor.com)