Kina u EU prodire preko Mađarske, popis investicija nezaustavljivo raste

Dok države Evropske unije pokazuju oprez prema Kini, Mađarska njene investicije dočekuje širom raširenih ruku. U 2023. godini čak 44.1 posto kineskih investicija u EU završilo je u Mađarskoj. To se zasad čini win-win situacijom, jer Mađari otvaraju radna mjesta, a Kinezi uz proizvodnju u Evropskoj uniji dobijaju priliku zaobići carine na električna vozila koje bi se uskoro mogle prilično povećati.

Ovomjesečni Izvještaj o kineskim direktnim investicijama u Evropu u 2023. godini otkriva kako se njih čak 44.1 posto odnosilo na Mađarsku. Na drugom mjestu je “velika trojka” – Ujedinjeno Kraljevstvo (uključeno iako nije član EU), Njemačka i Francuska – koja je zajedno primila 35.3 posto kineskih ulaganja, 6.0 posto odnosi se na ostatak srednje Evrope, a 14.7 posto na ostalu Evropu, piše Forbes.

Mađarski ministar vanjskih poslova Peter Sijarto prošlog mjeseca rekao je kako su Kinezi u Mađarsku uložili 16 milijardi evra, što ih čini najvećim investitorom u toj državi. Istovremeno, dok kineska ulaganja u Mađarsku rastu, ona u Evropu padaju. Nakon rekordne 2021. godine u kojoj su kineski ulagači uložili dvije milijarde evra, u 2023. godini ih je uloženo tek 377 miliona.

Proizvođači baterija pohrlili u Mađarsku

Značajan dio kineskih investicija odnosi se na baterije – područje u kojem Mađarska izvrsno stoji. Čak pet od deset vodećih proizvođača baterija prisutni su u Mađarskoj – pri čemu su tri iz Kine. Jedan od njih je kineski CATL, vodeći kineski proizvođač baterija koji trenutno gradi fabriku u Debrecenu vrijednu 7.3 milijarde evra.

Time nažalost nisu svi zadovoljni. Politico navodi kako istraživačica iz analitičke kompanije China Observers in Central and Eastern Europe Ágnes Szunomár tvrdi da su ljudi u Debrecenu jako nezadovoljni. Kompaniji CATL se u okolini tog grada ugovorom daje zemljište koje se prije koristilo za poljoprivredu. Ljudi vjeruju da će to rezultirati štetom za okoliš jer se prilikom proizvodnje baterija zagađuju voda i vazduh.

Kineski proizvođač baterija Huoyou Cobalt takođe u Mađarskoj gradi svoju prvu evropsku fabriku. Vrijednost te investicije je 1.4 milijarde evra. Fabriku koja će biti gotova 2026. godine gradi i kineski Eve Energy. CATL-ov dobavljač Semcorp takođe je prisutan u Mađarskoj sa svojom fabrikom litij-ionskih separatora. Prošle godine pokrenuli su prvu liniju za proizvodnju premaza u fabrici vrijednoj 340 milijuna evra.

Mađarska privlači i proizvođače automobila

Mađarska privlači i proizvođače automobila. U decembru 2023. godine, kineski vodeći proizvođač električnih automobila BYD obznanio je kako do 2026. godine planira pokrenuti proizvodnju svojih automobila u Mađarskoj. Vrijednost ove investicije još nije objavljena, ali gradnja je već započela početkom ove godine u Segedinu.

U Pečuhu, koji se nalazi 30-ak kilometara od Donjeg Miholjca, najavljivala se i gradnja fabrike kompanije Great Wall Motor, ali u ovom trenutku nije sigurno hoće li se ona graditi. Pregovori još traju.

Zašto Mađarska?

Razlog zbog kojeg kineske kompanije biraju Mađarsku se vjerojatno krije u bliskijim vezama s Pekingom nego što ih imaju druge države Evropske unije poput Italije, koja je nedavno povećala regulatorni nadzor nad korporativnim upravljanjem u kineskim kompanijama.

Ali Mađari se ne ograničavaju na Kineze. Južnokorejske kompanije takođe su povećale svoj otisak direktnih stranih ulaganja u Mađarskoj – vjerojatno zato što je zemlja domaćin nekoliko vodećih proizvođača automobila, nudi jeftinu i kvalifikovanu radnu snagu, dijeli milione evra subvencija i obećala je izgraditi infrastrukturu i industrijske parkove oko ulaganja.

Kina Mađarsku vidi kao saveznika u vrijeme kad većina evropskih država izražava sve veći oprez. Mađarsku vidi i kao proizvodno središte koje će omogućiti njenim proizvođačima automobila da zaobiđu moguće carine EU.

Potpisan niz sporazuma, moguća dodatna ulaganja

Tokom prošlomjesečne posjete kineski predsjednik rekao je da su se on i Orban složili da je inicijativa Pojas i put “vrlo u skladu s mađarskom strategijom otvaranja prema istoku” te da Kina podržava Mađarsku u igranju veće uloge unutar EU u promicanju odnosa Kine i EU.

Tom prilikom mađarski i kineski zvaničnici sklopili su sporazum o strateškom partnerstvu i potpisali još 18 sporazuma i memoranduma o razumijevanju, ali na brifingu za novinare nisu najavljena nova veća ulaganja.