Miroslav Bojić: Cilj nam je unaprjeđenje povoljnog poslovnog ambijenta opštine

Opština Laktaši spada u red razvijenih lokalnih zajednica koja je iz godine u godinu sve atraktivnija za investitore. Kretanja na tržištu rada u Laktašima su povoljnija u odnosu na druge, pa samim tim ne iznenađuje činjenica da je u protekloj godini opština zabiljažila pozitivan migracioni saldo.

U intervjuu za Načelnik.net prvi čovjek Laktaša, Miroslav Bojić ističe da će rad uprave i dalje biti usmjeren na unaprijeđenje povoljnog poslovnog ambijenta opštine, s ciljem privlačenja novih investicija i podsticanja postojećih privrednih subjekata da investiraju na područje opštine Laktaši.

„Vrata Opštinske uprave i mene kao načelnika su uvijek otvorena za sve naše građane, a redovnim obilascima svih dijelova opštine, kao i posjetama našim privrednicima, želimo pokazati otvorenost i spremnost da budemo partneri na putu razvoja opštine i povećanja konkurentnosti naših preduzeća“, rekao je Bojić.

Na mjesto načelnika opštine Laktaši ste došli krajem prošle godine. Šta će biti Vaš fokus djelovanja u narednom periodu?

BOJIĆ: Imamo u planu unapređenje komunalne infrastrukture na području cijele opštine, ali sa naglaskom na poslovne zone. Pored toga, cilj nam je i uređenje područja gdje su poslovne aktivnosti intenzivirane samim poslovnim poduhvatima naših privrednika, kao što je to slučaj u Velikom Blašku i Mahovljanima. Prvi korak, koji smo već preduzeli, je pokretanje procedura izrade Zoning planova za područje poslovnih zona u Velikom Blašku i Mahovljanima, a kako bismo dalji razvoj poslovnih aktivnosti planski usmjerili i uskladili sa daljim urbanim razvojem ovih područja.

Pored toga, uređenje područja bivše kasarne „Sarica“ i planski razvoj ovog prostora za privredne i društvene potrebe stanovnika MZ Trn je svakako jedan od značajnih projekata za cijelu opštinu.

Rad uprave smo bazirali na stalnoj saradnji i komunikaciji sa građanima i privrednicima, kako bismo sve naše aktivnosti prilagodili realnim potrebama i stanju na terenu.

Budući da na području Opštine Laktaši nema srednje škole, osnivanje srednjoškolskog centra se nameće kao društvena potreba i okosnica daljeg urbanog razvoja Laktaša. Opština Laktaši je opredjeljena da razvija djelatnost srednjeg obrazovanja i vaspitanja kao djelatnost od opšteg interesa, i iz tog razloga smo pokrenuli inicijativu izrade elaborata opravdanosti osnivanja škole.

Istraživanje tržišta rada i analiza potreba i pravaca razvoja privrede u našoj regiji, pokazala je da će i u budućnosti postojati značajan prostor za zapošljavanje u oblasti elektrotehnike, mašinstva, zanatstva i zdravstva, i u tom pravcu namjeravamo usmjeravati srednjoškolsko obrazovanje u Laktašima.

Povećanjem efikasnosti Opštinske uprave, unaprijeđenjem poslovne infrastrukture, realizacijom projekata podrške privrednom razvoju u saradnji sa različitim investitorima, većom funkcionalnošću Savjeta za privredu i zapošljavanje, unaprijedićemo poslovno okruženje, a čime će biti omogućeno zadržavanje postojećih i otvaranje novih radnih mjesta. U cilju unaprijeđenja poslovnog ambijenta radiće se i na unapređenju kvaliteta isporučene električne energije privrednim subjektima na području opštine, kao bitnom preuslovu za nesmetano poslovanje svih preduzeća.

Posebnu pažnju ćemo posvetiti stvaranju lanaca dodatne vrijednosti u poljoprivredi kao i organizovanom otkupu primarnih poljoprivrednih proizvoda (uspostavljanju kooperantskih mreža).

Najznačajniji projekti koje namjeravаmo realizovati u narednom periodu su: izgradnje fiskulturne sale područne škole u Klašnicama, proširenje kapaciteta vrtića u Laktašima, projektovanje kanalizacionog sistema za MZ Trn i MZ Laktaši, završetak Sportsko-rekreativne zone u Laktašima, rekonstrukcija trga u centru Laktaša, proširenje poslovne zone u Aleksandrovcu i dr. Nastavićemo sa izgradnjom vodovodne, putne i druge komunalne infrastrukture kao bitnog preduslova za razvoj privrede. Neke kapitalne infrastruktukturne projekte smo već realizovali, jedni su u toku realizacije, neki su u procesu ugovaranja, a za neke završavamo projektnu dokumentaciju.

Posebnu pažnju ću posvetiti saradnji sa republičkim organima, kao i različitim, domaćim i stranim donatorima odnosno apliciranju za različite javne pozive za grant sredstva, kako bismo omogućili realizaciju prioritetinih kapitalnih investicija i projekata u skladu sa strateškim opredjeljenjima opštine Laktaši.

Definitivno jedna od najvažnijih svjetskih tema u posljednjih godinu dana je pandemija korona virusa. Kakvo je stanje u opštini Laktaši, koliko je korona poremetila planove?

BOJIĆ: Opštinski štab za vanredne situacije opštine Laktaši je od samog početka pandemije pratio postupanje Republičkog štaba za vanredne situacije, te vršio redovno usaglašavanje svojih naredbi i zaključaka sa aktima istog. Često su donošene i restriktivnije mjere od Republičkih, a imajući u vidu blizinu Banjaluke i činjenicu da se Opština Laktaši po broju zaraženih nalazila na drugom mjestu. Sve raspoložive kadrove inspekcije i komunalne policije smo stavili upravo na raspolaganje za kontrolu poštovanja propisanih mjera i na taj način činimo sve što je u našoj mogućnosti da širenje virusa držimo pod kontrolom.

Naravno da su negativni efekti u privredi mnogobrojni i da je efekat uvijek multiplikativan jer se prelijeva iz jedne djelatnosti u drugu. Određene privredne djelatnosti su usporile svoj rad, a određeni privredni subjekti zaustavili realizaciju nekih planova. Sve se ovo negativno odražava i na priliv sredstava u budžet Opštine i time neke ranije prioritete stavlja u drugi plan. Naravno, bez obzira na otežanu finansijsku situaciju i poteškoće na koje nailazimo, mi od naših ideja, planova i projekata nećemo odustati. Naprotiv, nastavljamo putem razvoja i rješavanja pitanja od interesa za naše građane, koji su uvijek na prvom mjestu.

Velikom broju opština godinama unazad problem predstavlja tržište rada. Kakva je situacija u Laktašima? Kolika je stopa nezaposlenosti?

BOJIĆ: Kretanja na tržištu rada u opštini Laktaši su povoljnija u odnosu na druge opštine. Opština Laktaši je zadržala status razvijene opštine, koja je atraktivna kako za investitore, tako i za nove stanovnike koji se doseljavaju na područje opštine – u protekloj godini opština Laktaši je zabilježila pozitivan migracioni saldo (saldo 132).

U oblasti zaposlenosti Laktaši su u povoljnijem položaju u odnosu na druge. Administrativna (zvanična) stopa nezaposlenosti je među najmanjim u Republici Srpskoj i iznosi 8,66% i znatno je ispod republičkog prosjeka (24,82%). Na području opštine Laktaši u 2020. godini u prosjeku je bilo zaposleno 10.405 lica, što je u odnosu na prethodnu godinu više za 562 lica ili 5,71%, а većina zaposlenih je u privatnom sektoru – preko 80%.

Opština Laktaši je po broju zaposlenih četvrta opština na području Privredne komore Banja Luka, i učestvuje sa 7,28% u ukupnoj zaposlenosti Komore Banja Luka. Na nivou Republike Srpske, iako deveta po broju stanovnika, opština Laktaši zauzima šesto mjesto, uz učešće od 3,82% u ukupno zaposlenim na nivou Republike Srpske.

Na području Opštine Laktaši registrovano je 526 privrednih društava i 787 preduzetnika, koji posluju u različitim oblastima privrede. Ovdje želim istaći da sam izuzetno ponosan na sva naša preduzeća koja postepeno proširuju proizvodne kapacitete, povećavaju izvoz i broj zaposlenih, te iz malih prerastaju u srednja i velika preduzeća.

Odlazak mladih je sve veći problem u većini lokalnih zajednica u Bosni i Hercegovini. Šta bi po Vašem mišljenju moglo zadržati mlade ljude da ostanu ovdje?

BOJIĆ: Kao i na nivou Republike Srpske i BiH, postoji problem odlaska kvalitetne i obučene radne snage, prije svega mladih u inostranstvo. Svakako ograničene mogućnosti kvalitetne integracije mladih na tržište rada (odgovarajući posao uz mogućnost napredovanja i zadovoljavajuća plata) i kao posljedica njihov odlazak, privremeni ili trajni, kao i odlazak drugih kvalitetnih i obučenih kadrova u zemlje koje im pružaju bolje uslove za rad i život, ključni je i sve izraženiji problem na tržištu rada, koji zahtjeva preduzimanje sistemskih mjera.

Smatram da je neophodno uspostavljanje veće posredničke uloge JU Zavod za zapošljavanje RS, te umrežavanje ključnih aktera na tržištu rada i preduzimanje konkretnih mjera za zapošljavanje, ali i unapređenja ukupnog životnog standarda stanovništva i stvaranja povoljnijeg opšteg ambijenta u svim sferama života. Ovo je pitanje sa kojim svi zajedno treba da se bavimo i da damo svoj doprinos da izbor mladih ljudi bude ostanak u Republici Srpskoj.

Zemljište je ključni prirodni resurs opštine. Koliko se sredstava iz budžeta izdvaja za ruralni razvoj, podsticaje za poljoprivrednu proizvodnju?

BOJIĆ: Zemljište predstavlja ključni prirodni resurs na području opštine, a nije zanemarljiv ni šumski fond. Poljoprivredno zemljište – preko 25.000 ha čini oko dvije trećine ukupne površine opštine, što je odredilo poljoprivredu kao jednu od najznačajnijih privrednih grana. Obradivo zemljište čini 22.480 ha ili 88,96% poljoprivrednih površina, odnosno 57,88% površine opštine.

Prioriteti budućeg razvoja opštine će svakako biti unapređenje i razvoj plasteničke proizvodnje, te stočarstva i voćarstva na brdskim dijelovima opštine. Problem u proizvodnji voća i povrća je nepostojanje sistema organizovanih otkupnih mjesta, kao i plasman ovih proizvoda putem zadruga, hladnjača, prerađivačkih kapaciteta i drugo, kako bi se obezbijedilo povezivanje proizvođača i kupaca na stalnoj osnovi. U narednom periodu ćemo preduzeti i aktivnosti na uspostavljanju marketinške infrastrukutre u poljoprivredi.

Opština Laktaši je poznata po značajnim turističkim resursima, koliko su ti resursi iskorišteni?

BOJIĆ: Opština Laktaši raspolaže značajnim turističkim resursima i velikim prirodnim i antropogenim potencijalima. Međutim, u turističku infrastrukturu i nove sadržaje neophodno je kontinuirano ulagati, da bismo bili konkurentni razvijenim turističkim destinacijama, i da bismo od pomenutih potencijala izgradili turističke proizvode koje možemo prodati. Samo na taj način se može obezbijediti masovniji dolazak turista, koji bi bili zainteresovani za duži boravak.

Banje Laktaši i Slatina, jesu osnovni prirodni potencijali i resursi koji trebaju biti motor razvoja turističke privrede u opštini, međutim, vidljivo je da je neophodno privući nova ulaganja i nove investicije, prvenstveno u prateće, sportsko-rekreativne i druge slične sadržaje, kojim bi se obogatila trenutna ponuda i povećao turistički promet.

Pored toga, seoski turizam, koji sve više postaje trend i na ovim prostorima, je oblast turizma u kojoj je moguće ostvariti značajan napredak, uz relativno mala ulaganja u odnosu na neke druge grane turizma. Postoji sve više seoskih domaćinstava izletničkog tipa, koja se nalaze u veoma atraktivnim prirodnim ambijentalnim sredinama, koja pružaju različite turističko-ugostiteljske usluge izletnicima i lokalnom  stanovništvu, što je takođe značajan potencijal.

Opština Laktaši raspolaže i značajnim brojem različitih kulturno-istorijskih spomenika, prije svega sakralnih objekata i arheoloških lokaliteta. Većina pomenutih spomenika nisu objekti koji bi svojom atraktivnošću mogli biti osnovni motiv dolaska turista, međutim, kao komplementarni sadržaji koji trebaju biti dio cjelokupne turističke ponude, imaju značajnu turističku vrijednost. Uz određena  ulaganja u ove sadržaje, prije svega u uređenje arheoloških lokaliteta, mogao bi se stvoriti značajan turistički proizvod koji bi imao svoje tržište.

Pored navedenog, opština Laktaši raspolaže sa još uvijek očuvanom prirodnom sredinom, velikim brojem različitih hidrografskih potencijala (izvori, termomineralni izvori, rijeke, potoci), neobičnim prirodnim pojavama (kamene kugle, ljekovite kamene stijene), atraktivnim reljefnim oblicima sa kombinacijom ravničarskih i brdovitih šumskih predjela, bogatstvom biljnih i životinjskih vrsta i slično. Navedeni potencijali mogu biti osnova za različite vrste avanturističkog, omladinskog, lovnog, izletničkog i druge oblike turizma, u zavisnosti od definisanih ciljeva i planiranih mjera i aktivnosti u narednom periodu.

Gore navedeni potencijali su oblasti na kojima ćemo bazirti strateške mjere i planove za razvoj turizma opštine Laktaši u narednom periodu. Uz odgovarajuće strateško planiranje i upravljanje, određena ulaganja i dobru saradnju, moguće je postići napredak i održivi razvoj i u ovoj privrednoj grani.

Koji su po Vama najvažniji elementi koje bi svaka lokalna zajednica trebala da obezbijedi kako bi se investitor osjećao dobrodošao i poželjan?

BOJIĆ: Zadatak lokalne zajednice je da  pokaže stratešku opredjeljenost da unaprijeđuje privredni ambijent, podstiče razvoj lokalne ekonomije i na taj način privuče investicije. Smatram da se lokalna zajednica mora pokazati kao pouzdan partner investitorima i, prije svega, biti dobar domaćin. Opštinska administracija mora biti brz i efikasan servis našim građanima i privrednicima. Oni moraju imati osjećaj, da kada zakorače u zgradu Opštine, da su došli na mjesto gdje rade ljudi kojima je jednako stalo do rješenja njihovog problema kao i njima samima.

Građanin koji gradi ili legalizuje stambeni objekat, ili se priključuje na vodovodni sistem, ili privrednik koji pokreće posao ili rješava problem u svojoj postojećoj djelatnosti… svi oni moraju biti centar našeg razmišljanja ukoliko želimo podstaći razvoj savremene privrede i stvaranje privlačne poslovne klime kako za razvoj malog i srednjeg preduzetništva, tako i za realizaciju velikih investicionih poduhvata.

Prednost opštine Laktaši, pored geostrateškog položaja i stvorenog imidža preduzetničkog središta je činjenica da je kroz izdvajanje značajnih sredstava iz budžeta za kapitalne investicije konstantno poboljšava uslove za život stanovništva i razvoj privrede. Pored ulaganja u klasičnu infrastrukturu, naročito su značajna ulaganja u preduzetničku infrastrukturu (industrijska zona Aleksandrovac), kao i povoljnosti koje investitori dobijaju – efikasnost administracije prilikom izdavanja dozvola i drugih dokumenata – ISO 9001:2015 standard, BFC cerifikat za povoljno poslovno okruženje, niže administrativne takse, finansijske povoljnosti u vidu smanjenja opštinskih naknada za izgradnju proizvodnih i poljoprivrednih objekata, mogućnosti plaćanja obaveza u ratama i dr.

Kakva je saradnja sa susjednim lokalnim zajednicama, dijasporom?

BOJIĆ: Opština Laktaši ima veoma dobru saradnju sa susjednim lokalnim zajednicama, a na nekim projektima smo i partneri. Takođe, Opština Laktaši se pokazala kao pouzdan partner i većini međunarodnih organizacija koje djeluju na području BiH, a kao što su GIZ, UNDP, USAID, IOM i dr. Želim da istaknem otvorenost opštine Laktaši za saradnju sa svim ljudima dobre volje, sa susjednim opštinama, međunarodnim organizacijama, diplomatskim predstavništvima, opštinama i gradovima iz drugih zemalja, a sve u cilju stvaranja još bolje klime za cjelokupni razvoj opštine Laktaši.

(Aldijana Mirković)