Navršilo se 30 godina od srpskog stradanja u Kravici

U bratunačkom selu Kravica danas će biti obilježeno 30 godina od stradanja Srba koje su na pravoslavni Božić 1993. godine napale muslimanske jedinice pod komandom Nasera Orića i ubili 49, a ranili 80 civila i vojnika.
Obilježavanju će prisustvovati i predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković.

U crkvi Svetih apostola Petra i Pavla u Kravici u 11 časova biće služen parastos za 158 nastradalih Srba iz ovog mjesta i susjednih zaselaka u Odbrambeno-otadžbinskom ratu.

Polaganje cvijeća kod spomen-krsta u Kravici za 3.267 poginulih srpskih civila i boraca iz srednjeg Podrinja i Birča i obraćanje zvaničnika predviđeno je za 12 časova.

Etničko čišćenje u srednjem Podrinju počelo je u aprilu 1992. godine uništavanjem svega što je srpsko.

Muslimanske snage iz Srebrenice su pod komandom Nasera Orića, uz pomoć jedinica sa bratunačkog, vlaseničkog i zvorničkog područja, nastavile progon, ubistva i uništavanje srpskog stanovništva i imovine tokom cijele 1992. i početkom 1993. godine.

Nakon brojnih zločina počinjenih u srpskim selima oko Srebrenice i Bratunca u prvoj godini građanskog rata u BiH, Orićevi džihadisti su svoj krvavi pir nastavili i 1993. godine kada su na pravoslavni Božić upali u Kravicu, gdje su ubili 49, a ranili 80 srpskih civila i vojnika.

Sedam ih je nestalo i pet ih još nije pronađeno ni nakon 30 godina. Među nestalima tog dana su i dvije žene.

Na Božić je selo opljačkano i zapaljeno je 688 srpskih kuća na širem području Kravice. Uništeno je oko 2.000 pomoćnih i 27 društvenih objekata.

Oko 1.000 stanovnika ostalo je bez domova u jednom danu i kroz smetove se probilo prema Drini izbjegavši sigurnu smrt prelaskom u Srbiju.

Bez jednog ili oba roditelja ostalo je 101 dijete.

Od početka rata pa sve do polovine 1995. godine muslimanske snage iz Srebrenice stalno su upadale u srpska sela oko ovog mjesta, Bratunca, Milića, Skelana i Zvornika, ubijajući sve što stignu, pljačkajući i paleći srpsku imovinu.

Zarobljene su mučili, masakrirali, odsijecali im glave i pokazivali ih u Srebrenici, a zabilježen je i slučaj da su Nenada Rankića pekli na ražnju.

Ta praksa nije prekinuta ni nakon što je Srebrenica proglašena zaštićenom zonom UN u aprilu 1993. godine.

Od pedesetak Srba koji su početkom rata ostali u Srebrenici lojalni tadašnjoj muslimanskoj vlasti, preživjela je samo jedna senilna starica, dok je druga starica Ivanka Mirković u julu 1995. godine nađena zaklana na kućnom pragu u blizini policijske stanice koja je u ratu bila logor za Srbe.

Mirkovićeva je gledala mučenja i patnje, slušala jauke srpskih logoraša koje su tukli i zbog toga su je zaklali zlikovci pri bjekstvu iz Srebrenice da ne bi svjedočila o tim mučenjima. Većina nestalih još nije pronađena i ekshumirana niti je ko odgovarao za njih.

Jedinice Nasera Orića odmah na početku rata protjerale su i poubijale srpsko stanovništvo iz Srebrenice i obližnjih sela Dugo Polje, Pećišta, Kovačice, Gostilj, Gniona, Osredak, Viogor, Studenac i još nekih.

Formirale su i logore za Srbe. U logoru “Pilićarnik” u Gornjim Potočarima bili su zatvoreni svi stanovnici srpskog sela Čumavići, koji su bili zarobljeni, a radilo se o civilima.

Kasnije je formirano još nekoliko logora u Srebrenici i okolnim selima u kojima su mučeni i ubijani zarobljeni i Srbi, koji su na početku rata ostali lojalni tadašnjoj muslimanskoj vlasti.

Nakon uništavanja srpskih sela najbližih Srebrenici uslijedili su upadi u nešto udaljenija srebrenička i bratunačka sela Ratkovići, Karno, Krnjići, Brežani, Magašići, Zagoni, Zalazje, Sase, Biljača, Fakovići, Bjelovac, Sikirić, Podravanje, pa sve do masakra u Kravici 7. januara 1993. godine i Skelanima devet dana kasnije, kada je u ta dva mjesta ubijeno ukupno 114 Srba od kojih više od polovine civila.

Po proglašavanju Srebrenice zaštićenom zonom UN, umjesto demilitarizacije nastavljeni su upadi iz te enklave u srpska sela i, izuzimajući tri sela uz Drinu, uništena su sva ostala srpska sela na području srebreničke i veliki broj sela u bratunačkoj i milićkoj opštini /više od 100 sela/, a jedinice Nasera Orića ubile su oko 3.000 Srba od kojih više od polovine civila.

Napadi i masakri najčešće su izvođeni na velike pravoslavne praznike kao što su Božić, Petrovdan, Đurđevdan, Vidovdan i drugi.

Zlikovci nisu ostavljali žive ni bolesne i nepokretne, žene, djecu i starce, a zarobljeni su umirali nakon brutalnih mučenja i tortura. Živog nikog nigdje nisu ostavljali. Tako je bilo i u Kravici.

Zarobljenom Anđelku Mlađenoviću iz Ježestice, pred majkom Savkom, odsjekli su glavu, zavezali je za vozilo i odvezli u Srebrenicu hvaleći se da su ubili četnika, o čemu postoje fotografije, a Savku su nakon što je gledala mučenja i klanja sinova, takođe, zaklali sa još nekoliko civila, očevidaca tih zločina.

O tome je svjedočio Kravičanin Dragomir Miladinović čiji su sinovi Ratko i Đorđe poginuli toga dana.

Dva dana nakon masakra pronađeno je i sahranjeno sedam masakriranih tijela, a tek poslije dva i po mjeseca sahranjeno je još 42 pronađenih unakaženih tijela.

Osim Dragomirovih sinova Ratka i Đorđa, na Božić su, braneći nejač, poginuli još braća Vojislav i Radojko Bogićević, Krstivoje i Ivan Đukanović, Anđelko i Dragan Mlađenović, Vidosav i Miladin Đokić, te Vujadin i Miladin Dolijanović.

U napadu srebreničkih muslimanskih snaga na Kravicu učestvovao je, prema svjedočenju preživjelih mještana, veliki broj Bošnjaka, koji su se poslije rata vratili na područje Srebrenice i Bratunca.

Ni 30 godina od srpskog stradanja niko nije odgovarao za ubistva i zločine u Kravici kao ni za ostale zločine u velikom broju navedenih srpskih sela u srednjem Podrinju, izuzimajući dvojicu Bošnjaka koji su osuđeni za tri pojedinačna ubistva na području Bratunca.

Božićni napad na Kravicu je, prema pričama preživjelih, ali i istorijskim podacima, bio nastavak ustaškog zločina koji je počinjen na Vidovdan 1944. godine, kada su ustaše iz okolnih sela zapalile 38 mještana srpske nacionalnosti u podrumu jedne kuće u selu Zonići kod Kravice.

Među zapaljenima su bili jednogodišnja Jefa i 64-godišnji Pavle i Vasilije Pavlović. Za taj zločin niko nije odgovarao i poučeni tim saznanjem potomci koljača iz Drugog svjetskog rata počinili su novi zločin vjerujući da ponovo neće niko odgovarati što se, nažalost, obistinilo.

(Srna)