Nova trka u naoružavanju SAD i Kine

Tri velika vojna projekta, kineski bombarder H-20 i tenk četvrte generacije, te američki bombarder B-21 “rejder” i dalje su skrivena ispod zavesa, čekajući da budu predstavljeni javnosti.”Nortrop gruman” je predstavljanje nasljednika aviona B-2 najavio za početak decembra, kineski projekti zasad predstavljaju ozbiljnu tajnu.

Amerikanci očekuju istorijski događaj – 2. decembra će biti predstavljen “najnapredniji avion” u istoriji vazduhoplovstva, novi bombarder B-21, nazvan “rejder” po grupi avijatičara koje je Džimi Dulitl u aprilu 1942. godinu sa nosača aviona “Hornet” poveo u bombardovanje Japana, prenose Nezavisne.

Kompanija “Nortrop gruman” objavila je fotografiju aviona, skrivenog ispod zavese, najavljujući da je nova letjelica proizvod inovacije, tehnološke superiornosti i predanosti hiljada ljudi koji su radili na njegovom razvoju.

Ispod zavjese je i novi kineski bombarder H-20, čije je predstavljanje najavljivano u nekoliko navrata – posljednji put sredinom jula, kada su mediji u toj državi objavili da je “prvi let novog bombardera blizu”.

Gotovo istovremeno, kineska vojska objavila je i fotografiju letjelice pokrivene velikim platnom, najavljujući H-20 kao “avion od istorijske i strateške važnosti”, koji će biti u stanju da nosi konvencionalno i nuklearno naoružanje.

Američki analitičari pretpostavljaju da će moći da doleti do ciljeva udaljenih i do 7.000 kilometara, te da će novorazvijenim radarima i elektronikom biti u stanju da odredi ciljeve i potencijalne prijetnje bolje nego bilo koja prethodno proizvedena kineska letjelica.

Očekuje se da će na raspolaganju kineskom ratnom vazduhoplovstvu biti do kraja decenije, otprilike u isto vreme kao i američki B-21. Ispod još jedne zavese nalazi se i novi kineski tenk, koji je najavljen kao najmoćnije oružje kopnene vojske.

Kao i u slučaju bombardera H-20, o kineskom tenku četvrte generacije se zna veoma malo, osim da će ovo vozilo imati svega dva člana posade, za razliku od novih američkih i ruskih modela “abrams iks” i T-14 “armata”, kojima će upravljati tri osobe.

Suštinski, Kinezi su se opredijelili za dvočlanu posadu, ostavljajući upravljanje tenkom jednoj osobi, dok je drugi član posade zadužen za borbene sisteme. Još prije tri godine, kineski mediji su objavili kako bi trebalo da izgleda unutrašnjost novog tenka.

Najava novog kineskog tenka vremenski se podudarila sa početkom testiranja nove verzije “abramsa”, nazvanog “abrams iks”, koji je desetak tona lakši od prethodnih modela i koristi hibridni pogon.

Za razliku dosadašnjih modela, novi “abrams” će imati jednog člana posade manje, drugačiju kontrolu vatre, te aktivnu odbranu od nadolazećih projektila. Novi oklop dizajniran je da umanji opasnost od protivničkih dronova, a zamišljeno je da ga prate bespilotne letjelice koje će posadu upozoravati na opasnost.

Početak rata u Ukrajini izbacio je Kinu na mjesto značajnog izvoznika oružja, budući da će ruske kompanije, zbog sopstvenih potreba, umanjiti izvoz naoružanja za četvrtinu u odnosu na 2021. godinu.

Sjedinjene Američke Države zabrinute su da bi vakuum nastao zbog stanja u ruskoj industriji naoružanja mogao otvoriti vrata rastu uticaja Kine, ali i smanjiti američki značaj na geopolitičkoj mapi svijeta. Kineske vlasti tvrde da se u toj državi nalazi šest od 25 vodećih svetskih kompanija koje proizvode naoružanje, ali njihov udeo na svetskom tržištu naoružanja ne prelazi pet procenata, u odnosu na recimo 19 odsto, koliko su u 2021. godini imale ruske kompanije.

Američki zvaničnici upozoravaju da Peking ne daje oružje samo za novac, već ga trampi za luke, resurse i politički uticaj, poput recimo razmene sa Venecuelom i Iranom u kojima je Peking za radare, projektile i oklopna vozila dobio pristup nafti.

Osim afričkih država, Kina je u velikoj meri zauzela i pakistansko tržište, pa se u toj državi, po kineskoj licenci, proizvode borbeni avion JF-17 i tenk “el kalid”. Takođe, Kina je počela izvoz dronova “ving long” i to na tržišta na koja su, prethodno, računale zapadne kompanije.

Dodatni problem za SAD predstavlja činjenica da Rusija i Kina kontrolišu četiri petine tržišta antimona, koji je neophodan u proizvodnji municije, laserskih nišana, uređaja za noćno gađanje, ali i ekrana visoke rezolucije.

Američke zalihe gotovo u potpunosti zavise od uvoza antimona iz Kine i u nešto manjoj mjeri od uvoza iz Rusije, pa je Komitet za oružane snage Predstavničkog doma Kongresa upozorio da bi mogla biti ugrožena proizvodnja čitavog spektra vojne opreme, uključujući i municiju, čije se olovno jezgro ojačava ovim mineralom radi bolje prodornost, prenosi RTS.

(Z.M)