POGLEDAJTE ŠTA TAČNO PIŠE U REZOLUCIJI Njemački Bundestag za građansko uređenje, smetaju im Hrvatska i Srbija

Odbijanje davanja agremana novom njemačkom ambasadoru u BiH od strane srpskog člana Predsjedništva BiH Milorada Dodika podiglo je novu buru na političkom nebu, a posljednju riječ imaće poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske koji će sutra odlučivati o vetu Milorada Dodika.

U svom obrazloženju odluke, Milorad Dodik posebno je skrenuo pažnju na rezoluciju njemačkog Bundestaga iz maja ove godine. On je naveo da je za tu rezoluciju „najviše lobirao Adis Ahmetović koji otvoreno podržava agendu SDA“.

Rezolucija od 30. maja ove godine na osam strana konstatuje kakva je politička situacija u BiH nakon 27 godina od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, ali i definiše dalje pravce djelovanja Njemačke po pitanju BiH. Iako je rezulucija izazvala brojne reakcije, mnogi nisu upoznati sa njenim sadržajem, a portal Banjaluka.net ovom prilikom donosi sve detalje.

“DEJTONSKI SPORAZUM OSTAVIO ZEMLJU BEZ FUNKCIONALNIH STRUKTURA”

U prvom djelu njemački Bundestag utvrđuje da je Dejtonskim mirovnim sporazumom okončan „brutalan rat, čiji vrhunac je genocid u Srebrenici“, iako sam sporazum dešavanja ‘90-ih definiše kao tragičan sukob, te da međunarodna zajednica nije uspjela da se suprostavi nacionalnim politikama.

– Mirovni sporazum, Kancelarija visokog predstavnika, međunarodne mirovne snage i izgledi za članstvo u Evropskoj uniji dali su značajan doprinos tome da u Bosni i Hercegovini nije bilo ozbiljne eskalacije nasilja od 1995. godine. S druge strane, Dejtonski sporazum ostavio je zemlju bez funkcionalnih državnih struktura i sačuvao etničku podjelu koja se produbila kao rezultat rata umjesto da je prevaziđe. Rezultat je ustav koji je djelimično nedemokratski, podstiče klijentelizam i diskriminiše mnoge građane Bosne i Hercegovine. Bosna i Hercegovina tako ostaje zemlja sa ogromnim izazovima – konstatuje se u rezoluciji.

SPORNI DODIK I ČOVIĆ, ALI NE I IZETBEGOVIĆ

Poslanici u Bundestagu konstatuju da su reforme bile blokirane decenijama, kako bi se održalo povoljno okruženje za „korupciju i klijentelizam“, te da se politički lideri „sve više oslanjaju na separatizam, mržnju i govor mržnje“.

– Konkretno, političke akcije narodno-nacionalističkih političara poput Milorada Dodika, trenutno člana državnog Predsjedništva, i Dragana Čovića, predsjednika stranke HDZ BiH, imaju za cilj da unište Bosnu i Hercegovinu kao državu i dom raznolikog stanovništva. Ova politika je prijetnja miru u jugoistočnoj Evropi; neprihvatljiva je i zahteva odlučan, jak otpor Evropske unije, njenih država članica i međunarodne zajednice – navodi se u rezoluciji.

Političari u BiH ne promovišu političko i društveno suočavanje sa ratnim zločinima u cilju pomirenja i izgradnje povjerenja među stanovništvom, što bi ujedno trebalo pomoći da se žrtvama pruži pravda.

– Poricanje genocida u Srebrenici, prije svega kroz dio bosansko srpskog vodstva, ali i veličanje pravosnažno osuđenih ratnih zločinaca dijametralno je suprotno kompenzaciji i pomirenju. Posebno zabrinjava činjenica da školski istorijski udžbenici, u kojima su ratni zločinci prikazani kao heroji, namjerno indoktriniraju mlade ljude i na taj način sprečavaju pomirenje – navodi se.

“SRPSKA PODRIVA BiH, U BANJALUCI PARADIRAJU PARAVOJNE FORMACIJE”

U decembru 2021. godine, podsjeća se u Rezoluciji, parlament Republike Srpske izglasao je povlačenje iz vojske na državnom nivou i iz pravosudnog i poreskog sistema centralne vlade. Od jula 2021. godine bojkotuju predstavnici i predstavnice Republike Srpske sve državne institucije.

– U Banja Luci su u više navrata održane neustavne, paravojne parade u prisustvu visokih predstavnika Srbije i Rusije. Ponavljajući  trenutno su sve oštriji zahtjevi za secesijom od strane entiteta bosanskih Srba koje povećavaju unutrašnje tenzije, secesionistička retorika i redovni napadi vlade na državne institucije, koje Republika Srpska nastavlja da podriva – navodi se u dokumentu

Dalje podrivanje Dejtonskog mirovnog sporazuma i evropskog pravnog poretka, posebno Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju koji je stupio na snagu 2016. godine, nosi značajne rizike vanjske i bezbjednosne politike za Evropsku uniju, tvrdi se.

OPASNOST OD PUTINA I IDEJE „VELIKE SRBIJE“

U dokumentu se upozorava da bi teška politička kriza u Bosni i Hercegovini mogla eskalirati u bezbjedonosnu krizu.

– Trenutna politička situacija i djelovanje pojedinih političkih elita zabrinjavaju i ugrožavaju mukotrpno postignuti mir na jugoistoku Evrope. Članovi političkog vrha Srbije ne samo da pokazuju nedostatak distance prema etnički nacionalističkoj ideji „velike Srbije“, već svojim izjavama podstrekavaju takve ideje. Niti treba potcijeniti energičnu podršku snagama podjela u regionu ruskog rukovodstva pod predsjednikom Vladimirom Putinom. Rusija ima neskriveni interes da destabilizuje region zapadnog Balkana, a time i Evropsku uniju. Kao suverena država, Bosna i Hercegovina ima pravo da slobodno sklapa svoje saveze. U tom kontekstu, njemački Bundestag pozitivno bilježi volju zemlje da se približi NATO-u, što je između ostalog izraženo i usvajanjem Akcionog plana za članstvo 2019. godine – navodi se.

ODBACITI PRINCIP LEGITIMNOG PREDSTAVLJANJA

U drugom dijelu dokumenta, Bundestag izjavljuje da priznaje svoju međunarodnu i istorijsku odgovornost za očuvanje mira, stabilnost i jačanje Zapadnog Balkana. Podržavaju misiju Althea, ponavljaju podršku evropskom putu i misiji OHR-a, ali ponavlja se neophodnost ispunjavanja 14 zahtjeva EU i 5+2 agende.

Dalje pozivaju na neophodne promjene ustava i izbornog zakona Bosne i Hercegovine koje moraju imati za cilj prevazilaženje etničkih podjela u zemlji.

– Relevantne presude Evropskog suda za ljudska prava (posebno u predmetima Sejdić-Finci, Zornić, Pudarić, Šlaku i Pilav) moraju se provesti u potpunosti i suštinski. Bundestag sa velikom zabrinutošću vidi kako se povećava negativan uticaj susjednih država na moguću reformu izbornog zakona. takozvani “princip legitimnog predstavljanja” treba odbaciti – navode poslanici.

Po mišljenju njemačkog Bundestaga, to stoji na putu ravnopravnog učešća svih građana u političkom procesu i nije u skladu s vrijednostima i standardima

Evropske unije, dodatno bi produbio podjelu Bosne i Hercegovine i otežalo implementaciju relevantnih presuda Evropskog suda za ljudska prava.

Stvaranje čak i trećeg entiteta, pored postojećih Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske, ugrozilo bi teritorijalni integritet zemlje i ne bi služilo cilju pluralističkog građanskog društva.

– Iz istorijske i evropske odgovornosti za mir i stabilnost na Zapadnom Balkanu, mi ćemo djelovati dosljedno. O budućnosti svoje zemlje odlučuju lokalni političari. Nova ekalacija nasilja u regionu ne može i neće biti dopuštena. Također, odlučno odbacujemo svaki oblik etnonacionalizma i sugestiju pomjeranja granica duž lokalnih – navodi se u dokumentu.

POJAČATI SANKCIJE, PRITISNUTI SRBIJU I HRVATSKU

U trećem dijelu rezolucije Bundestag pozvao je Saveznu vladu Njemačke da pozove političko vodstvo Bosne i Hercegovine na deeskalaciju i smanjenje unutrašnjih tenzija, nastavi vršiti pritisak na sankcije u Europskoj uniji, u bliskoj koordinaciji sa Sjedinjenim Državama i Ujedinjenim Kraljevstvom, te da budu usmjerene na pojedince, institucije i kompanije, koje narušavaju suverenitet, teritorijalni integritet, ustavni poredak i međunarodni pravni subjektivitet Bosne i Hercegovine, ozbiljno ugrožavaju mir u Bosni i Hercegovini, osporavaju Dejtonsko-pariški Opšti okvirni sporazum za mir i njegove anekse, uključujući mjere uvedene kao dio njegove implementacije, te da pozove političke lidere Srbije, također s obzirom na tekući proces pristupanja EU, i Hrvatske da se distanciraju od etničkih separatističkih snaga u Bosni i Hercegovini.

Dalje se ponavljaju ranije konstatacije podrške EUFOR-u, OHR-u i evropskom putu BiH, civilnom sektoru, razvoju demokratije i slično.

(Aleksandar Stojanović)