Rat u Ukrajini se stalno mijenja, ali jedan aspekt ne – najvažnija je artiljerija

Tokom posljednjih 29 mjeseci Rusi i Ukrajinci usvojili su nove strategije i napredne tehnologije kako bi pokušali dobiti prednost u ratu. Sukob se konstantno mijenja, ali jedan aspekt ostao je isti: obje strane ozbiljno se oslanjaju na artiljeriju, piše za Forbes dr Vikram Mittal, profesor s West Pointa, prenosi Index.

Većinu štete koja je nanesena u ovom ratu prouzrokovala je artiljerija, takozvana “kraljica bitki”. Rusi ispaljuju oko 10.000 komada municije dnevno, a Ukrajinci oko 2.000. Ova zavisnost od municije neće se promijeniti, a i Rusija i Ukrajina razvijaju nove tehnologije kako bi ojačale svoje kapacitete.

Iako svaka moderna vojska koristi artiljeriju, Rusija i Ukrajina drže se sovjetske doktrine ratovanja, koja prioritizuje čestu upotrebu municije. Na primjer, tokom Drugog svjetskog rata Crvena armija je prije ulaska u Berlin na grad – koji je već ionako bio na ivici kolapsa izazvanog vazdušnim napadima – ispalila dva miliona komada municije.

U modernom kontekstu, operacije ruske i ukrajinske vojske fokusirane su na smještanje sistema artiljerije na ključne lokacije koje im omogućavaju napade na neprijatelja. Pravilno korištenje artiljerije odigralo je ključnu ulogu u ukrajinskom odbijanju prvih ruskih napada u februaru 2022. godine, kao i u ruskom zaustavljanju ukrajinske protivofenzive.

Teške borbe u Luganjsku, Donjecku i Harkovu

Ukrajinske snage sada su svoju artiljeriju rasporedile u odbrambena uporišta u Luganjsku, Donjecku i Harkovu te oko njih. Takve položaje planiraju držati najmanje narednih šest mjeseci i dodatno ih utvrditi pojasevima s preprekama uz dodatnu zaštitu artiljerije, kako bi spriječili napade ruskih mehanizovanih brigada.

Rusi su zbog toga prisiljeni sprovoditi napade manjim jedinicama kako bi pokušali preplaviti te odbrambene položaje. Ti napadi su izuzetno krvavi, a uspjeh je zanemariv.

Istovremeno, ruske snage koriste velike artiljerijske napade kako bi uništile ukrajinske odbrambene položaje. U sklopu tih napora Rusi pokušavaju uništiti lokacije s ukrajinskom artiljerijom.

Rusi svoju artiljeriju takođe koriste kao podršku za manje napade, s obzirom na to da artiljerijski napadi prisiljavaju ukrajinske vojnike da se sklone i umanjuje njihovu sposobnost da brane položaje.

Impresivan izbor haubica

Obje strane imaju zaista impresivan izbor haubica. Ukrajina koristi kombinaciju starije sovjetske opreme (npr. 2S3 Akatsija) i novije opreme koju je dobila od NATO-a, među kojom je i američki M109 Paladin, britanski AS-90 i francuski CAESAR. Ukrajina takođe i sama proizvodi haubicu 2S22 Bohdana, što se dijelom finansira i od pomoći iz inostranstva.

Jedan izazov je činjenica da oprema NATO-a koristi municiju drugačijih dimenzija od opreme iz istočne Evrope, zbog čega se Ukrajina mora oslanjati na municiju iz NATO-a. U najnovijim paketima pomoći iz Britanije i SAD Ukrajinci su dobili veliki broj municije, kao i dodatne haubice AS-90 i M109 Paladin.

Ruska pak vojska ima više municije od bilo koje druge vojske svijeta i čak tri puta više komada municije od američke vojske. Oni koriste kombinaciju sovjetskih haubica kao što je MS19 Msta-S i novijih sistema poput 2S33 Msta-SM2.

Dalje, ruska vojno-industrijska baza ima živu mrežu snabdijevanja za proizvodnju artiljerijske municije, kao i proizvodne kapacitete od oko četvrt miliona komada municije mjesečno, što može ispuniti potrebe vojske.

Promjenjiva dinamika

Obje strane su integrisale artiljeriju s promjenjivom dinamikom na frontu. Štaviše, raširena upotreba opreme za elektronsko ratovanje dodatno je ojačala ulogu koju artiljerija mora igrati u borbenim operacijama.

Tokom rata su obje strane počele koristiti čitav niz novih sistema za projektile, ali sistem postaje neefikasan unutar samo nekoliko nedjelja jer će druga strana uvijek otkriti slabosti i početi ih iskorištavati elektronskim ratovanjem. Istovremeno, artiljerijske granate nemaju unutrašnju elektroniku nužnu za ometanje, što ih čini pouzdanim oružjem za uništavanje neprijateljskih meta.

Budući da se očekuje da će u ovom ratu elektronsko ratovanje postajati sve važnije, obje strane će se vjerovatno okrenuti nešto tradicionalnijim artiljerijskim sistemina.

Uz to, i Rusi i Ukrajinci municiju koriste u kombinaciji s dronovima čiji je zadatak pronalaziti mete. Dronovi potom nadziru sam napad, što omogućava prilagođavanje u ciljanju, a potom i procjenjuju nastalu štetu.

Ta taktika omogućava im da povećaju svoj domet, s obzirom na to da ne moraju naprijed poslati vojnike koji će nadzirati operaciju. Iako su ovu tehniku najprije koristili Rusi tokom invazije na Krim 2014. godine, obje strane tokom rata su unaprijedile proces. Dronovi sada funkcionišu autonomnije i proces je postao više automatiziran, što ga čini efikasnijim.

Artiljerija je u SSSR stekla veliku slavu, zbog čega je sveprisutna u modernoj ruskoj i ukrajinskoj ratnoj doktrini, zaključuje Mittal, a sigurno je da će i u ovom sukobu ostati temelj njihovih strategija.