Šmit pisao Stevandiću uoči sjednice NSRS: Spreman sam djelovati u skladu sa svojim mandatom

Kristijan Šmit upozorio je predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske Nenada Stevandića da Deklaracija o zaštiti nacionalnih i političkih prava i zajedničkoj budućnosti srpskog naroda, usvojena na Svesrpskom saboru u Beogradu 8. juna, sadrži nekoliko problematičnih zaključaka koji su u direktnoj suprotnosti sa Dejtonskim sporazumom.
Sarajevsko Oslobođenje objavilo je pismo koje je juče, uoči početka sjednice Narodne skupštine Republike Srpske, Šmit uputio Stevandiću, upozorivši ga da bi usvajanje Deklaracije u entitetskom parlamentu, s obzirom na problematične elemente u njoj, predstavljalo “zvaničan čin koji bi doveo u pitanje obaveze i odgovornosti Republike Srpske prema Opštem okvirnom sporazumu za mir”.

Šmit je naveo da “formulacije sadržane u zaključcima 18. do 25. Deklaracije ukazuju na jednostrano tumačenje Aneksa 4 (Ustav BiH) i Aneksa 10 (ovlašenja visokog predstavnika) Dejtonskog sporazuma, koje nisu u skladu ni sa njegovim odredbama niti s tumačenjem koje su dale institucije nadležne za njegovu primjenu i sprovođenje”.

“To uključuje i visokog predstavnika, koji je prema Aneksu 10 Dejtonskog sporazuma konačni autoritet u pogledu tumačenja Sporazuma o civilnoj implementaciji mirovnog ugovora, ali i Ustavni sud, koji je donio odluke u vezi s većinom pitanja koja se smatraju kršenjima Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Deklaraciji“, naveo je Šmit.

On je podsjetio da je Republika Srpska multietnički entitet u kojem su tri konstitutivna naroda (i ostali) ravnopravni, a njeni organi vlasti “ne predstavljaju isključivo srpski narod”.

“Deklaracijom se ovaj ustavni princip ne priznaje”, naglasio je Šmit.

Ovaj princip, dodao je, takođe je ugrađen i u Ustav RS, naglašavajući i da entiteti nemaju pravo na secesiju.

Šmit je ponovio da je Republika Srpska sastavni dio BiH i da je zaštićena Dejtonskim sporazumom i njegovim Aneksom 4, odnosno Ustavom BiH, kao i da ustavi Republike Srpske i BiH predviđaju posebne odnose Republike Srpske sa Srbijom.

“Shodno tome, kulturni i etnički identitet Srba moraju poštovati svi, baš kao što kulturni i etnički identitet Bošnjaka i Hrvata i ostalih takođe moraju poštovati svi”, istakao je on.

Šmit je naveo da RS nije potpisnica Dejtonskog sporazuma niti raspolaže pravom da uvodi jednostrana tumačenja tog sporazuma i njegovih aneksa.

Prema njegovim rečima, članstvo u Evropskoj uniji je krajnji cilj države BiH, koji postaje sve konkretniji poslije odluke Evropskog savjeta od 21. marta ove godine da otvori pristupne pregovore sa BiH.

“Nije slučaj da su entiteti pozvani da u tom pogledu zasebno nastupaju, već su entiteti zapravo sastavni dio države BiH. Svako drugo tumačenje bi dovelo do značajne uznemirenosti na strani međunarodne zajednice, a posebno kod evropskih država”, upozorio je Šmit.

Za njega je problematičan  i zaključak Deklaracije, prema kojem će Sretenje, odnosno 15. februar, biti i Dan državnosti Srbije i Dan državnosti Republike Srpske.

“Bez upuštanja u detalje, moram naglasiti da Dan entiteta nije Dan državnosti“, naveo je Šmit, podsjećajući na presude Ustavnog suda BiH, kojima je osporeno da Republika Srpska 9. januar proslavlja kao Dan Republike.

Šmit je u pismu pozvao vladajuću koaliciju u Republici Srpskoj da obustavi sve aktivnosti koje podrivaju državu, njene organe vlasti i njen multietnički karakter, kao i Dejtonski sporazum.

“Sastavni dio mog mandata da se suprotstavim svakoj prijetnji po suverenitet i teritorijalni integritet države, kao i svakom pokušaju podrivanja ustavnog i pravnog poretka BiH i njenog institucionalnog okvira, stabilnosti i funkcionalnosti“, naveo je Šmit.

Najavio je da će, u slučaju zakonodavnih akata koji proizlaze iz te deklaracije, o tome izvijestiti Upravni odbor Savjeta za primjenu mira (PIK) i preduzeti “odgovarajuće i odlučne mjere u skladu sa svojim mandatom”.

Šmit je na kraju pozvao vlasti Republike Srpske da se pomiri s prošlošću i promoviše pomirenje, koje, kako je naveo, predstavlja ključnu komponentu održivog mira zasnovanog na Dejtonskom mirovnom sporazumu, kao i oličenje principa i vrijednosti Evropske unije.

“EU je od svog osnivanja bila i ostala projekat mira i pomirenja kojim se promoviše princip ‘jedinstva u različitosti’. To nije projekat segregacije i namjernog pogrešnog tumačenja. Stoga vas podstičem da to imate na umu kako biste izbjegli beskorisne i problematične komplikacije“, zaključio je Šmit u pismu koje je uputio Stevandiću.

Predsjednik parlamenta Republike Srpske juče je potvrdio da je dobio pismo od Šmita.

Narodna skupština Republika Srpska juče je usvojila Deklaraciju, koju su prethodno vlade Republike Srpske i Srbije donijele na Svesrpskom saboru u Beogradu 8. juna.