Šojgu, Gerasimov, Surovikin – ko su čelnici ruske vojske koje targetira Prigožin

Šef privatne paravojne grupe “Vagner” Jevgenij Prigožin koji je juče držao vojne objekte u Rostovu pod kontrolom, a njegove snage krenule prema Moskvi, tražiio je smjene u ruskom Ministarstvu odbrane, na čijem čelu je Sergej Šojgu, a načelnik Generalštaba general Valerij Gerasimov.

U nastavku teksta možete pročitati biografije ruskih čelnika koje je targetirao Prigožin.

Sergej Šojgu – Heroj Ruske Federacije

Sergej Šojgu je više od decenije na čelu ruskog Ministarstva odbrane i čovjek od povjerenja Vladimira Putina. Nosilac je zvanja Heroj Ruske Federacije.

Jevgenij Prigožin ga optužuje da je lagao ruskog predsjednika o situaciji na ukrajinskom frontu, ali ga i poziva na razgovor u Rostov na Donu, čime bi, navodno mogao da spreči pohod “Vagnera” na Moskvu.

Sergej Šojgu je rođen u Čadanu (Tuva) 1955. godine, otac mu je pripadnik tuvanske manjine a majka Ruskinja, rođena u Ukrajini.

Diplomirao je građevinu na Politehničkom institutu u Krasnojarsku 1977. i narednu deceniju proveo radeći na projektima širom zemlje. Godine 1990. preselio se u Moskvu iz Sibira, i bio je imenovan za zamjenika predsjednika Državnog komiteta za arhitekturu i izgradnju Ruske Federacije.

Naredne godine, tadašnji predsjednik Boris Jeljcin ga je imenovao za šefa novoosnovanog Ruskog spasilačkog korpusa, odgovornog za sistem spasavanja i reagovanja na katastrofe. Spasilački korpus je zamjenio prethodni sovjetski sistem civilne odbrane i ubrzo apsorbovao 20.000 militarizovanih pojedinaca.

U skladu sa militarizovanom prirodom ruske civilne odbrane, Šojgu je 1993. godine dobio čin general-majora i brzo je unapređen u general-potpukovnika 1995, general-pukovnika 1998. i u generala armije 2003. godine.

Komitet je 1994. preimenovan u Ministarstvo za vanredne situacije čime je Šojgu postao ministar u vladi. Postao je popularan zbog svog praktičnog stila upravljanja i velike vidljivosti tokom vanrednih situacija, kao što su poplave, zemljotresi i teroristički akti. Šojgu je 1999. godine dobio najprestižnije državno priznanje: Heroj Ruske Federacije.

Šojgu je vremenom uspostavio bliske odnose sa Vladimirom Putinom i nagrađen je imenovanjem za guvernera Moskovske oblasti 2012. godine.

Ministar odbrane postao je iste godine, naslijedivši Anatolija Serdjukova, koji je sproveo opsežne reforme ruskih oružanih snaga kao odgovor na rezultate u rusko-gruzijskom ratu.

Serdjukov je bio nepopularan među višim vojnim vođama i oni su ga smatrali civilom bez vojnog iskustva. To je bio nauk za Šojgua da nosi uniformu vojnog generala, ali i da vrati na dužnost zvaničnike koje je otpustio Serdjukov.

U julu 2013. Šojgu je naredio komandantima da svako jutro u kasarni počnu sa izvođenjem ruske himne, da sastave obaveznu vojno-patriotsku listu knjiga za čitanje i da preuzmu odgovornost za pripremu demobilizacionih albuma (vrsta spomenara, koji se u ruskoj vojnoj tradiciji daju regrutima po odsluženju službe). U avgustu 2013. naredio je svim civilnim radnicima Ministarstva odbrane, drugom osoblju i zaposlenima u rukovodstvu da nose uniforme.

U martu 2015. Rusija pod Šojguovim ministarstvom odbrane obustavila je sve aktivnosti u vezi sa Ugovorom o konvencionalnim oružanim snagama u Evropi.

Ukrajina je u julu 2014. pokrenula krivični postupak protiv Šojgua. Optužen je da je pomagao u formiranju “ilegalnih vojnih grupa” u istočnoj Ukrajini koje su se u to vrijeme borile protiv ukrajinske vojske.

Šojgu i Putin

U julu 2016. Šojgu je rekao da je “rasporedio više sistema protivvazdušne odbrane na jugozapadu [Rusije]” i “takođe rasporedio ‘samodovoljni’ kontingent trupa na Krimu”.

U julu 2018. Šojgu je upozorio da ukrajinska administracija Petra Porošenka ne ispunjava sporazume iz Minska koji su potpisani da bi se okončao rat u Donbasu.

Šojgu je 29. avgusta 2021. snimljen kako je rekao da “Rusija ne smatra Ukrajinu prijetnjom“, i izrazio nadu da će se situacija u Ukrajini na kraju promjeniti i da će “nacionalistički haos“ biti zaustavljen. Tokom susreta sa britanskim ministrom odbrane Benom Volasom 11. februara Šojgu je negirao da Rusija planira napad na Ukrajinu. Volas se na sastanku na kojem je učestvovao i general Valerij Gerasimov složio da je važno sprovesti sporazume iz Minska “kao jasan put napred“.

Rat u Ukrajini počeo je 24. februara 2022. godine. Šojgu je rekao da je svrha napada “da zaštiti Rusku Federaciju od vojne prijetnje koju predstavljaju zapadne zemlje, koje pokušavaju da iskoriste ukrajinski narod u borbi protiv naše zemlje”.

Oženjen je i ima dve ćerke. Govori osam jezika.

Valerij Gerasimov – tvorac doktrine “Gerasimov”

General Valerij Vasiljevič Gerasimov aktuelni je načelnik Generalštaba Oružanih snaga Ruske Federacije i prvi zamjenik ministra odbrane.

Gerasimov je strateg za koga se tvrdi da je osmislio “doktrinu Gerasimov” – kombinovanje vojnih, tehnoloških, informacionih, diplomatskih, ekonomskih, kulturnih i drugih taktika s ciljem postizanja strateških ciljeva.

Nazivaju ga i glavnim ideologom koncepta hibridnog rata.

Zbog svoje uloge u sukobima Donbasu koji su prethodili “specijalnoj vojnoj operaciji”, nalazi se pod sankcijama zemalja EU, SAD, Velike Britanije i drugih zemalja koje se smatraju saveznicima Ukrajine.

Rođen 8. septembra 1955. u Kazanju. Kazanjsku vojnu školu “Suvorov” završio je 1973. godine sa odličnim uspjehom.

Takođe je sa najvišim ocijenama okončao školovanje u Kazanjskoj višoj tenkovskoj komandnoj školi.

Od 1977. do 1993. obavljao je dužnost komandanata voda, čete a potom i tenkovskih bataljona i divizija širom SSSP-a i Rusije.

Uporedo sa tim dužnostima od 1984. do 1987. pohađao je Vojnu akademiju oklopnih snaga. Od 1995. do 1997. godine studirao je na Vojnoj akademiji Generalštaba Oružanih snaga Ruske Federacije.

Od 2003. do 2010. bio je na funkciji načelnika štaba i komandanta više ruskih vojnih okruga.

Decembra 2010. ukazom tadašnjeg predsjedenika Dmitrija Medvedeva, imenovan je za zamenika načelnika Generalštaba Oružanih snaga Ruske Federacije.

Novembra 2012. postaje načelnika Generalštaba i prvi zamjenik ministra odbrane.

Za iskazanu hrabrost i herojstvo u vršenju vojne dužnosti tokom operacija u Siriji, u maju 2016. godine, ukazom Vladimira Putina odlikovan je najvišom državnom nagradom, postaje Heroj Ruske Federacije.

Resorni ministar Sergej Šojgu 11. januara 2023. imenovao je Gerasimova za Komandanta združene grupe oružanih snaga u Ukrajini.

Sergej Surovikin – surovi “General Armagedon”

Komandant Ruskih vazdušno-kosmičkih snaga general Sergej Surovikin se u obraćanju Prigožinu prisjetio dana kada su se, kako je rekao, zajedno borili, rizikovali i trpeli gubitke.

“Pozivam vas da prestanete. Neprijatelj samo čeka pogoršanje unutrašnje političke situacije u našoj zemlji. Prije nego što bude kasno, potrebno je povinovati se volji i naređenju narodno izabranog predsednika Ruske Federacije”, poručio mu je Surovikin.

Pored toga što je glavnokomandujući Vazdušno-kosmičkih snaga od 31. oktobra 2017. godine, Surovikin je i Heroj Ruske Federacije (2017), general armije (2021), Heroj LNR (2022).

U oktobru prošle godine postao je komandant Združene grupe ruskih snaga u Ukrajini, a od januara je zamjenik komandanta Združene grupe ruskih snaga u Ukrajini.

Kako je dobio nadimak “General Armagedon”

Surovikin je prvi put dobio epitet nemilosrdnog tokom Avgustovskog puča, kada je predvodio streljačku diviziju koja je prolazila kroz barikade koje su podigli prodemokratski demonstranti. U sukobu su poginula tri muškarca, među kojima je jedan zgnječen.

Njegova reputacija kao surovog vođe došla je do izražaja 2004, kada su ruski mediji objavili da je poručnik koji je služio pod njim izvršio samoubistvo, nakon što je od Surovikina dobio oštru opomenu.

Od onda ga zovu “General Armagedon”, a nadimak se odnosi i na netradicionalan i tvrdokorni pristup vođenju rata.

Zbog specijalne operacije  Rusije na Ukrajinu, nalazi se pod međunarodnim sankcijama Evropske unije, Velike Britanije i niza drugih zemalja

Sergej Vladimirovič Surovikin je rođen 1966. godine u Novosibirsku, a 1987. godine je završio Omsku višu vojnu komandnu školu. Poslat je u jedinicu Spetsnaza i učestvovao u sovjetsko-avganistanskom ratu.

Tokom Avgustovskog puča (1991), koji su izveli pojedini članovi Vlade SSSR-a s ciljem preuzimanja kontrole na zemljom od predsjednika Mihaila Gorbačova, Surovikin je dobio naređenje da pošalje svoj bataljon u tunel na Garden ringu, gdje su ubijena tri demonstranta.

Poslije poraza puča, Surovikin je uhapšen i sedam mjeseci držan pod istragom. Međutim, optužbe su odbačene 10. decembra, jer je Boris Jeljcin zaključio da je Surovikin samo izvršavao naređenja. Potom je unapređen u čin majora.

Godine 1995. diplomirao je na Vojnoj akademiji Frunze, a 2002. na Vojnoj akademiji Generalštaba.

U oktobru 2012. postao je načelnik štaba Istočnog vojnog okruga, a zatim i komandant. Krajem te godine unapređen je u čin general-pukovnika.

Prije pet godina predstavnicima medija je predstavljen kao komandant ruskih oružanih snaga raspoređenih u Siriji. Ruski vojni stručnjaci navode da je on uspio da preokrene tok rata u Siriji – pod njegovom komandom sirijska vlada je povratila preko 50 odsto kontrole nad zemljom do kraja 2017.

Ruski mediji su u septembru 2017. godine naveli Surovikina kao verovatnog naslijednika Viktora Bondareva, koji je 26. septembra smijenjen sa mjesta komandanta Vazdušno-kosmičkih snaga. To se i dogodilo.

Oženjen je i ima dve ćerke,  prenosi RTS.

(A. S.)