Stotine dronova će prekriti nebo Srbije

Vojska Srbije u svom naoružanju posjeduje deset tipova besposadnih platformi, uključujući i borbene bespilotne letjelice.

Vojni vrh, međutim, pred domaću odbrambenu industriju stavio je zadatak da za najkraće vrijeme, ne samo razvije nove tipove kopnenih i vazduhoplovnih dronova, već i da broj primjeraka ovog naoružanja u Vojsci Srbije drastično poveća.

Zaokret sistema odbrane ka razvoju i proizvodnji besposadnih platformi izazvan je metodama ratovanja na istoku Evrope, ali i postojanjem svojevrsnog mekog zida koji Srbiju sprečava da se kod stranih proizvođača brzo i efikasno naoruža ovim ili sličnim sistemima.

Potražnja za bespilotnim letjelicama u svjetskim razmjerama je tolika, da je već sada plan proizvodnje i isporuka napunjen za sljedećih nekoliko godina. Ovo je konstatovano i na referisanju o ostvarenim sposobnostima Vojske Srbije u prošloj godini, kojem je u Domu Garde u Topčideru nedavno prisustvovao kompletan državni i vojni vrh.

“Moraćemo više da se usredsredimo na dobijanje novih sredstava iz Odbrambene industrije Srbije. Kao što smo isporučivali sredstva koja su već u naoružanju VS, tako ćemo u narednom periodu i bespilotne letelice i ostale dronove, pre svega domaće proizvodnje”, rekao je posle referisanja predsednik Aleksandar Vučić, prenosi B92.

Srbija već duže od deceniju aktivno radi na bespilotnom programu, koji je stidljivo pokrenut razvojem izviđačkih letjelica i besposadnih logističkih sredstava. Domaći inženjeri, međutim, dobro su procijenili mogućnosti upotrebe ovog naoružanja, pa su ubrzo ona dobila i borbena svojstva. Ubrzana je i procedura, a pojedine procene ukazuju da bi vojska već na kraju ove godine mogla u svom naoružanju da posjeduje oko stotinu dronova različitog tipova i namjene.

To je slučaj sa bespilotnom letjelicom “pegaz”, čija serijska proizvodnja počinje ove godine. Sa traka fabrike Utva u Pančevu ove godine trebalo bi da siđe najmanje desetak ovih dronova, koji će odmah biti upućeni u jedinice Vojske Srbije. Srpski “pegaz” tokom razvoja dobio je mogućnost nošenja raketa, a u planu je njegovo usavršavanje – povećanje autonomije leta i širenje lepeze naoružanja koji može da ponese.

“Značaj ovih vazduhoplovnih dronova je u borbenoj upotrebi, ali i izviđačkoj, gde su trenutno nezamnenjivi u prikupljanju podataka u realnom vremenu na osnovu kojih se navodi artiljerijska vatra, ali i precizno određuju ciljevi za dejstvo avijacije. Vojsci koja rapolaže ovim sredstvima to daje znatno veće mogućnosti za vođenje borbenih operacija”, objašnjavaju u Vojsci Srbije.

Ove zahtjeve ispunjavaju i bespilotne letjelice CH-92, nabavljene iz Kine. One su po mnogo čemu slične domaćem “pegazu” (čiji je razvoj završen uz pomoć kineske tehnologije i pomoći stručnjaka iz ove zemlje), s tim što su efikasnije u borbenim dejstvima. Inženjeri Vojnotehničkog instituta naoružali su raketama čak i domaću mini-bespilotnu letjelicu “vrabac”, koja se u izviđačkoj varijanti već koristi u Vojsci Srbije.

Porodicu modernog naoružanja upotpunjuje multikopter “obad” – naoružani dron kratkog dometa, dizajniran za podršku specijalnim jedinicama i to u urbanim sredinama. Zavisno od misije može biti naoružan borbenom stanicom sa četiri nevođene rakete ili bombama. U istoj familiji je i prototip drona saomubice “gavran”, na kome radi Jugoimport i čija će namena biti borbena dejstva u dubini neprijateljske teritorije.

Novi zadaci za staru strijelu

Masovno korišćenje letećih dronova u savremenim ratovima pobudilo je interesovanje za naoružanje koje se smatralo prevaziđenim. Za efikasnu borbu protiv dronova potrebna su ne samo sofisticirano i skupo naoružanje, već i jeftina sredstva koja mogu da dejstvuju na leteće naoružane rojeve letjelica.

Vojni vrh je zato pokrenuo modernizaciju raketnog sistema “strijela”, za koji je procijenjeno da bi uz određene prepravke mogao da bude jeftino, a efikasno sredstvo za odbranu od neprijateljskih raketa.

“Mali Miloš” najuspješniji

Najuspješnija kopnena besposadna platforma koja je razvije i proizvedena u Srbiji je “Miloš N”, poznatiji kao “mali Miloš”.

Riječ je o gusjeničaru malih dimenzija, čija je namena u spektru – od borbene do logističke i medicinske.

Proizvodi se u Prvoj petoletki u Trsteniku, a već je u upotrebi u 72. brigadi za specijalne operacije.

U toku je završetak unapređene verzije ovog sredstva, koje bi uskoro trebalo masovno da uđe u jedinice.