Sve prognoze najavljuju globalnu recesiju: Odgovor na inflaciju samo doliva ulje na vatru
Šok za šokom, od pandemije, rata u Ukrajini, suše, učinili su nerealnim sve prognoze za ovu godinu.
MMF je već tri puta snizio projekcije rasta globalne ekonomije, najavljuje i četvrtu korekciju. Riječ rast mijenja se padom. I prognoze drugih finansijskih institucija za narednu godinu najavljuju globalnu recesiju, odstupanja ima samo o dubini minusa.
Pitanje više nije da li, već kada nastupa globalna recesija. Svjetska ekonomija će u naredne četiri godine izgubiti četiri biliona dolara, kaže MMF. Taman koliko vrijedi najjača evropska privreda – njemačka.
– Naša procjena je da će zemlje koje čine oko jedne trećine svjetske ekonomije doživjeti pad u najmanje dva uzastopna kvartala ove ili sljedeće godine. Čak i kada je rast pozitivan, milioni ljudi imaće osjećaj recesije zbog smanjenja realnih prihoda i rasta cijena – ističe direktorka MMF Kristalina Georgijeva.
Odgovor na inflaciju samo doliva ulje na vatru
Dakle, sve skuplja hrana i energenti, a odgovor centralnih banaka na inflaciju samo doliva ulje na vatru.
Profesor Ekonomskog fakulteta Saša Ranđelović objašnjava da podizanje referentne kamatne stope utiče na rast kamatnih stopa na svjetskim tržištima, što se negativno odražava na investicije i potrošnju i time na produbljivanje krize u pogledu privrednih aktivnosti.
– Sa druge strane, neke zemlje najavljuju ili sprovode pakete budžetske pomoći preduzećima i građanima, što može dovesti do rasta fiskalnih deficita, rasta dugovanja i negativno se odraziti na opštu finansijsku stabilnost – dodaje Ranđelović.
“Inflacija zbog upumpavanja novca”
Profesorka Ekonomskog fakulteta Dragana Mitrović kaže da je do inflacije došlo zbog upumpavanja ogromnih količina novca u ekonomiju SAD i EU, a slijedile su ih i druge ekonomije, poput kineske, kako bi se ublažile posljedice pandemije.
– Ali pandemija je i pokidala lance proizvodnje i snabdijevanja i time uticala na globalnu proizvodnju i trgovinu, znajući da je Kina čvorišno mjesto postojeće globalizacije – objašnjava Mitrovićeva.
Prednost za Amerikance
Američki FED kamatne stope podiže od marta i jača dolar. Prednost za Amerikance, glavobolja za ostatak planete, objašnjavaju ekonomisti.
Oslabili su i funta i evro, i juan i jen, a da bi ojačale svoje valute, i druge centralne banke idu istim putem – podižu kamate više i brže.
Mitrovićeva kaže da je trka sa inflacijom trka koju svi gube, i proizvođači i potrošači, jer svi trče da manjak novca koji se obezvrjeđuje nadomjeste ili povećanjem cijena ili smanjenjem kupovine.
– Države često posežu za protekcionističkim mjerama kako bi zaštitile nacionalne ekonomije. Svjetska banka je apelovala na vlade da ne posežu za ovakvim mjerama, kako ne bi dodatno opteretile poremećene globalne tokove – navodi Mitrovićeva.
I dok Vlada Njemačke sprema čak 300 milijardi evra pomoći građanima i privredi da prebrode energetsku krizu, njemačkoj ekonomiji se 2023. godine sprema minus – od 0,4 do 4 odsto, zavisi pitate li optimiste ili pesimiste, piše RTS.
(A.M.)
