Vrijeme u Evropi: Da li su oktobarske temperature “pogled u klimatsku budućnost”

Na Balanu, kao i u Njemačkoj, Španiji i Francuskoj, u oktobru su izmjerene rekordno visoke temperature, što povećava zabrinutost naučnika zbog klimatskih promjena.

“I narednih dana očekuje nas pretežno sunčano vrijeme, bez padavina, s temperaturom oko ili malo iznad prosjeka za ovo doba godine.”

Ovom rečenicom gotovo svakodnevno su se završavali večernji dnevnici na televiziji ili vijesti na radiju u oktobru ove godine u Srbiji.

Slično je bilo i u Hrvatskoj i drugim zemljama Balkana, kao i u nekim evropskim državama.

Podaci Odjeljenja za monitoring klime i klimatskih prognoza Republičkog Hidrometerološkog zavoda Srbije pokazuju da je oktobar 2022. u Beogradu bio najtopliji u posljednje dvije decenije.

Najtopliji oktobar na nivou cijele države zabilježen je 2018. godine, naveli su pisanom odgovoru za BBC na srpskom.

Najtoplija godina na nivou Srbije, ali u glavnom gradu bila je sljedeća 2019. godina, navode iz ove institucije.

Iako su kiša, mraz i vjetar tipični za ovo doba godine, visoke temperature zabilježene su i u drugim evropskim državama.

Posjetioci plaža u Evropi ovog oktobra uživaju u temperaturama od oko 30 stepeni, ali tako toplo vrijeme širom kontinenta zabrinulo je naučnike i borce protiv klimatskih promjena.

Ljetna sezona je neočekivano bila produžena i na Hrvatskom primorju.

U Španiji je svakog dana u oktobru, osim prvog, bio topliji nego inače, objavila je nacionalna meteorološka agencija AEMET.

U Francuskoj su plaže bile prepune, a u nekim gradovima zabilježene su i tropske noći, gdje temperature nisu padale ispod 20 stepeni.

U većem dijelu Evrope, sunčanje na plažama u oktobru nije uobičajeno.

Zašto je ovaj oktobar drugačiji i koji su rekordi oboreni?

“Veliki dio pomjeranja ka toplijem prosječnom vremenu i povećanim vremenskim ekstremima pripisuje se našim emisijama gasova staklene bašte”, rekla je za BBC doktorka Vera Eori, predavačica o klimatskim promjenama na škotskom koledžu Rural.

U Njemačkoj je zabilježen najtopliji oktobar od kada su počele da se mjere temperature u toj zemlji 1881. godine, izvijestila je njemačka meteorološka služba.

“Doživjeli smo oktobar s temperaturama poput majskih… To je uvid u našu klimatsku budućnost”, rekao je portparol njemačke meteorološke službe Uve Kirše.

Njemačka nije jedina zemlja u kojoj su oboreni temperaturni rekordi u oktobru 2022. godine.

U Austriji je takođe zabilježen najtopliji oktobar u istoriji mjerenja, saopštila je Centralna institucija za meteorologiju i geodinamiku zemlje.

Temperature su dostigle vrhunac i u Španiji – poslije ljeta obilježenog toplotnim talasima i katastrofalnim požarima, krajem oktobra dani su bili veoma topli.

“Nijedan 27. oktobar nije bio tako topao kao ovaj”, izvijestila je španska nacionalna meteorološka agencija.

Na jugu Španije, u gradu Moron de la Frontera, temperatura je prešla 34,5 stepeni.

Kakav je uticaj porasta temperatura?

“Kratkoročno, ono što vidimo je uticaj na energetske sisteme i transport, na primjer, nivoi reka postaju preniski za riječni transport”, kaže Eori.

Ona upozorava da bi dugoročni uticaji mogli biti ozbiljniji.

“Postoji rizik da naši sistemi ishrane postanu još neravnopravniji, da više ljudi gladuje i umire od gladi i da se bude mnogo više migracija zbog uticaja klime u nekim oblastima”, rekla je ona.

Svjetski lideri koji će prisustvovati COP27 u Egiptu od 6. do 18. novembra trebalo bi da preuzmu veliku obavezu da se to spriječi, rekla je Eori.

Samit UN o klimi, COP27, okuplja predstavnike zemalja kako bi razgovarali o borbi protiv klimatskih promjena.

Govoreći prije toga, Antonio Guteres, generalni sekretar Ujedinjenih nacija rekao je za BBC njuz da zemlje moraju ponovo da daju prioritet klimatskim promjenama ili će se svijet suočiti s katastrofom.

“Postojala je tendencija da se klimatske promjene stave na posljednju stranu”, rekao je Guteres.

“Ako ne budemo u stanju da preokrenemo sadašnji trend, bićemo osuđeni na propast”, zaključio je.