RAT PROTIV SPC: Kako se pokušava slomiti kičma srpskog bića

Tragični događaji na Kosovu i Metohiji, u selu Banjska, od prije tri dana glavna su tema regiona, a ono što je upečatljivo je da svako o njima izvještava iz drugačije perspektive i da u vazduhu lebdi mnogo znakova pitanja i nepoznatih činjenica zbog kojih je nemoguće dati tačnu sliku onoga što se desilo.

PIŠE: Aleksandar Stojanović

Međutim, to za medije suštinski nije važno, jer oni odavno ne prenose informacije, nego su u službi interpretacije. A Srbi uvijek gube taj rat. Srpski mediji, iako imaju veliki uticaj, prosto nisu baždareni da se nose sa ovakvom situacijom. Ponajviše zbog toga što oni i postoje isključivo da brane vlast, ma koja da je. Dok srpski mediji lutaju, čekaju informacije vlasti, ponekad šturo i sasvim nesigurno objave poneku informaciju, albanski i zapadni mediji, i nažalost dio njih u Beogradu, su uveliko odmakli u tumačenju događaja iz sela Banjska.

Tako je priča u tim medijima o “srpskom terorizmu” već postavljena kao aksiom, a nova tema koja će se nastojati postaviti kao dominantna je saučesništvo Srpske pravoslavne crkve u takvim dešavanjima. Po naslovima koje možemo vidjeti, evidentan cilj je kriminalizacija SPC i predstavljanje te osmovjekovne institucije kao produžene ruke određenih političkih struktura. I nije to prvi put – na isti način je ta propagandna mašinerija funkcionisala tokom ratnih sukoba ‘90-ih godina, tokom pogroma 2004. godine, prilikom litija u Crnoj Gori, a sporadično se ti glasovi javljaju i u Bosni i Hercegovini. Svaki put je bio isti cilj – dati opravdanje da se pregaziti i uništi Crkva.

Položaj SPC na Kosovu i Metohiji

Ljudima koji su koliko-toliko upućeni u dešavanja na KiM ne treba mnogo ni objašnjavati, a onima koji nisu vjerovatno ne vrijedi ni objašnjavati. Ipak, zarad istine treba postaviti neke stvari na mjesto. Nakon pogroma 2004. godine položaj SPC postao je itekako težak, a dodatno pogoršan je nakon jednostranog proglašenja nezavisnosti tzv. Kosova u februaru 2008. godine. Od prvog dana tzv. nezavisnosti evidentne su tendencije da se srpski manastiri, crkve, crkvišta i imovina predstave kao “albansko kulturno dobro”, a da se svako postojanje Srba na tom području potpuno obriše iz istorije.

U toj novoj realnosti u kojoj se našla SPC, odnosno Eparhija raško-prizrenska, trebalo je promjeniti i pristup. Od vladike do monaha i sveštenika. Jer Crkva nije mogla priuštiti sebi luksuz da “krpi” poraze države Srbije i nesposobnih rukovodstava kroz istoriju i njen jedini cilj je bio očuvanje i spasenje srpskog naroda i njenih svetinja na Kosovu i Metohiji. Morao se češće pregristi jezik na evidentne nepravde. SPC je u tišini morala nadjačati galamu i bezbožne i razjarene rulje kojima su srpski manastiri trebali poslužiti kao potvrda njihovog postojanja u istoriji i opravdati otimanje srpske zemlje.

Dodatna rana Srpskoj Crkvi, ali i cijelom srpskom narodu, možda i najbolnija i najteža, bio je raskol 2010. godine kada je raščinjeni vladika Artemije (Marko) sa svojim sljedbenicima odbio poslušnost Saboru SPC i kada su se povukli u katakombe po cijeloj Srbiji i šire. Međutim, sve nedaće su nekako preživljene i možemo reći da je SPC danas jedina funkcionalna institucija na Kosovu i Metohiji, a vjerovatno i šire. Danas, dok Srbe svaki ambasador i službenik svake zapadne države prokazuje, ipak će birati riječi i povući ručnu kada se radi o Dečanima, Gračanici, Bogorodici Ljeviškoj, Banjskoj… Jedine diplomatske pobjede koje ostvarujemo na Kosovu, ostvaruje ih upravo Crkva.

Želje i realnost

Nema vjerovatno nikoga ko je ostao ravnodušan na brojne progone, napade, šikaniranje koje Srbi trpe od ‘80-ih godina prošlog vijeka zbog kojih su mnogi poželjeli jaču i odlučniju reakciju države Srbije na Kosovu i Metohiji. Kada je ona izostala, mnogi su očekivali da Srpska Crkva povede ratove koje je politika izgubila. A osnovi svega toga leži potpuno nepoznavanje suštine, ne samo srpske, nego Crkve u njenoj suštini.

Tačno je da se Crkva, pa i SPC, ponekad bavi politikom, a to nije nužno negativno, jer političke odluke se tiču svakog građanina jedne države i ako su tim odlukama ugroženi narod i Crkva, njeno uključivanje je, ne samo nužno, nego i logično. Ali to nije njena primarna funkcija i ona nije politička organizacija sa partijskim ciljevima.

Bilo bi iluzorno i smiješno očekivati da Crkva bilo gdje, pa i na Kosovu i Metohiji, određuje ko će biti kandidati na izborima ili da sastavlja vlast. Ona ima svoju misiju, a to je da očuva mir, jedinstvo i dobru volju među narodima i, pored svih opstrukcija, Crkva na Kosovu i Metohiji to veoma dobro čini. Treba pročitati samo saopštenja, objave na društvenim mrežama koje Eparhija i manastiri upućuju i sve će biti jasno. “Ko ima uši da čuje, neka čuje. Ko ima oči da vidi, neka vidi”.

Izvrtanje teza

Zbog svega toga, Srpskoj pravoslavnoj crkvi čak ni najveći majstori propagande nisu mogli naći razlog koji bi opravdao progon Crkve sa Kosova i Metohije i ona je postala najjača nit, kičma srpskog bića i vezivno tkivo sa Srbijom koje je potvrda srpskog bića Kosova i Metohije.

Stoga se krenulo sa banalizacijom, manipulacijom i izvrtanjem teza, a sve sa ciljem da se Crkva prikaže kao najobičnije sredstvo u rukama vlasti u Srbiji ili ideolog “velikosrpske, svetosavske hegemonije”. Tako je i ovaj put, jer je u svim dešavanjima veoma manipulativno iskorišten manastir Banjska. Ta činjenica poslužila je da se u regionalnim i pojedinim beogradskim medijima povampire razni “stručnjaci” i žeton analitičari koji, ako ne otvoreno, onda veoma upakovano SPC predstavljaju kao izvor svih problema.

Iako je Eparhija raškoprizrenska bila jedina srpska institucija koja je funkcionisala u vrijeme krize u Banjskoj, pravovremeno izvještavala o dešavanjima u manastiru, prva izjavila saučešće i žaljenje zbog ubijenog policajca tzv. policije Kosova, te pozvala na mir i uzdržanost svih, to nije bilo dovoljno zlonamjernim centrima da prstom upere upravo u Crkvu kao jednog od saučesnika u tragičnim događajima.

Dok su ti anticrkveni krugovi optuživali Crkvu da je produžena ruka vlasti u Srbiji, neki tobož srpski i patriotski centri su je optužili da radi protiv Srbije. Zar treba veća potvrda ispravnosti onoga što SPC na Kosovu i Metohiji radi od toga što su njenim djelovanjem nezadovoljna dva pola iste, bezbožne i antisrpske agende?

Cilj

Srpski narod istočno od Drine je samo u 21. vijeku promjenio tri države, a od raspada Jugoslavije živi u više država. Tokom istorije od velikog carstva srpski narod pao je u ropstvo, oslobađao se, stradao. Dinastije, vladari, države su padali i mijenjali se. I samo je jedna nit, jedna institucija bila neuništiva – Srpska Crkva. Ona je posvjedočila neprolaznost i onu da je “ni vrata pakla neće nadvladati”. Kada je riječ o Kosovu i Metohiji, tamo gdje nisu mogli doći predsjednik, ministar, poslanik, direktor kancelarije za KiM, mogao je i dolazio je sveštenik i vladika. Kad je obnovljena Crkva Svetog Nikole u Prizrenu, vratili su se i prvi Srbi.

To su prepoznali i oni koji godinama kidaju dio po dio srpskog bića na Kosovu i Metohiji, pa su shvatili da će Srbe slomiti samo onda kad im slome kičmu – Srpsku pravoslavnu crkvu. I danas ne primjenjuju metode koje su njihovi preci primjenjivali od 1945. do 1990. godine. Cilj je da se među narod ubaci crv sumnje, da se obesmisli djelovanje SPC na KiM kako bi Srbi sami sebi slomili kičmu.  A ne možemo se podičiti da na to već jednom nismo nasjeli… Valjda smo nešto naučili.

Ti amerikanski, kvazigrađanski mediji i njihovi žeton autori, koji su umislili da su nekakva intelektualna elita, poluinformacijama i interpretacijama istine podvaljuju i zamjenjuju teze kako bi se religioznost predstavila kao retrogradna (interesantno, samo kada je u pitanju pravoslavna vjera, pogotovo ruska i srpska) i kriminalizovali SPC kao instituciju koja je starija od svake fildžan-avnojevske države na ovim prostorima.

A šta je istina?

A istina je to da Srpska pravoslavna crkva, ma koliko žele da joj prišiju biznis i politiku, danas kroz narodne kuhinje hrani hiljade građana koje su političari zaboravili, okuplja ljude koje političari razjedinjuju, poziva na mir tamo gdje političari pale vatru. I najvažnije od svega, čuva srpski identitet (kulturu, istoriju, jezik, pismo…) dok ga kroz razne reforme, polovno i prostačko obrazovanje, već sedam decenija uništavaju.

A šta je to Kosovo i Metohija? Upravo početak naše istorije, kulture, nulta tačka našeg identiteta. Mjesto gdje je, kako je govorio patrijarh Pavle, sve počelo i gdje će sve završiti. Kosovo i Metohija, kako je pak govorio mitropolit Amfilohije, nije samo geografija jednog prostora, već topografija životnog smisla i opredjeljenja. I, koliko god od nas to zahtjeva realpolitika, mi prosto ne možemo da Kosovo i Metohiju posmatramo van tog duhovnog, uzvišenog konteksta koje za nas znači.

Na kraju, i pored svih jeftinih spinova, s ciljem uvlačenja Srpske Crkve u tragične sukobe i time davanje opravdanja za nestanak srpskog naroda i SPC na KiM, treba podsjetiti na riječi Svetog Arhijerejskog Sinoda SPC iz današnjeg saopštenja:

“Stoga podsećamo na desetovekovno neprekinuto prisustvo Eparhije raško-prizrenske na Kosovu i Metohiji, a više od svega na to da je Srpska Pravoslavna Crkva, sa sveštenstvom, monaštvom i vernim narodom, tu opstajala u svim vremenima, u svim uslovima, uprkos najstrašnijim gonjenjima, stradanju i mučeništvu monahâ, sveštenikâ i vernikâ, i to isključivo zbog toga što su bili pravoslavni Srbi, verni krstu Hristovom i Kosovskom zavetu.

Podsećamo i na to da se Srpska Pravoslavna Crkva uvek zalagala, kao što se i sada zalaže, da se nesporazumi na Kosovu i Metohiji rešavaju mirno i dijalogom, u cilju mirnog saživota Srba, Albanaca i svih drugih naroda koji na tom području žive”