Svjedočenja o Eparhiji banjalučkoj: Izložba arhivskih dokumenata u Banskom dvoru
“Eparhija banjalučka 1941 – 1945 – Mučeništvo Srpske pravoslavne crkve u Bosanskoj Krajini” naziv je izložbe koja će u srijedu biti otvorena u Banskom dvoru u 14 časova.
Sveobuhvatna izložba arhivskih dokumenata, sa pratećom knjigom/zbornikom dokumenata o Banjalučkoj eparhiji, vjernom narodu, sveštenstvu, hramovima i sveštenomučeniku Platonu Jovanoviću, episkopu banjalučkom, urađena je kao zajednički napor Arhiva RS, Muzeja žrtava genocida i Arhiva Srpske pravoslavne crkve.
– Preko ujedinjenih napora ove tri ustanove kulture našega naroda i crkve, prikazaćemo dokumenta iz više arhivskih fondova i zbirki, različite provenijencije – rekao je direktor Arhiva Srpske i jedan od autora izložbe Bojan Stojnić.
O Drugom svjetskom ratu vođenom u Jugoslaviji od 1941. do 1945. godine do danas nije sastavljena bibliografija radova. Bibliografija radova iz istorije BiH takođe ne postoji, objavljena je samo osnova za bibliografiju Hercegovine.
Ni o istoriji Bosanske krajine nema sintetičnih radova, jer je ta teritorija tek 1918. godine postala dio suverene države. U publicistici su, međutim, objavljivana brojna proizvoljna i tendenciozna tvrđenja o određenim događajima i ličnostima. Autori ove knjige i izložbe kažu da bi trebalo mnogo prostora da se sve te tvrdnje navedu, a još više da se ospore.
– Imajući u vidu žrtve koje je podnijela Srpska pravoslavna crkva, naročito u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, teško je naći opravdanje za nečinjenje tokom istraživanja zločina nad jerarhijom, objektima i vjernom pastvom. Zbog tog nečinjenja, još uvijek nije utvrđeno, na primjer, koliko je sveštenoslužitelja stradalo u ratu, od koga, gdje, kada i gdje su iskopani njihovi grobovi koji su za hrišćane svetinje – navedeno je u predgovoru knjige koja prati postavku.
Srpska pravoslavna crkva je poslije 1960. godine pokušala da sačini evidenciju svojih postradalih pripadnika najprije po parohijama, a potom i eparhijama, ali je taj rad ostao na početku prvenstveno zbog pritiska tadašnje komunističke vlasti.
Autori izložbe
Izložba i knjiga koje će biti predstavljene plod su jednogodišnje saradnje tri institucije. Autori izložbe i knjige su istoričari i arhivisti Bojan Stojnić, direktor Arhiva RS, Radovan Pilipović, direktor Arhiva Srpske pravoslavne crkve i Veljko Đurić Mišina, direktor Muzeja žrtava genocida.
(blic.rs)
Jedini Japanac na Titaniku: Zbog onoga što je napravio bio je na listi srama sve do kraja života
