Srbi u BiH diplomatiji

Dr Siniša Pepić

Bosna i Hercegovina je po mnogo čemu zemlja slučaj, naziv država ne koristim jer svakim danom dobijamo nove dokaze odsustva njene državnosti i uporno negiranje državotvornosti Republici Srpskoj, jednom od dva entiteta koji čine ovu zajednicu. Krenimo od samog pojma etintet. Entitet je riječ preuzeta iz engleskog jezika i svoju političku primjenu prvi i vjerovatno posljednji put vidjela je prilikom pisanja sporazuma u Dejtonu, tj. Ustava BiH. Tumačenje riječi Entity od strane univerziteta u Kembridžu kaže da je entitet “nešto što postoji odvojeno od drugih stvari, imajući svoje nezavisno postojanje”.

Zašto je ovo bitno? Republika Srpska pokazuje svoje nezavisno postojanje i kroz diplomatske aktivnosti koji se odvijaju putem mreže DKP ministarstva inostranih poslova ali i izdvajanjem nadležnosti za vođenje spoljne politike na nivo Predsjedništva BiH gdje je jedan član biran iz Republike Srpske i time spoljnu politiku Ustavno postavlja ne kao BiH već zajedničku diplomatiju dva entiteta. Tu se odvojenost Republike Srpske od ostatka BiH ne završava te je bitno naglasiti, a u kontekstu međunarodnih odnosa, da je predsjednik Republike Srpske taj koji tročlanom predsjedništvu BiH predlaže ambasadore i konzule iz Republike Srpske odnosno, kako se to žargonom MIP BiH kaže, iz S kvote. Ambasadori izabrani iz S kvote suštinski jesu ambasadori Republike Srpske, a BiH samo formalno jer djeluju unutar zajedničke mreže DKP. U proteklih pet godina značajno je poboljšana slika srpskog diplomatskog korpusa kada govorimo o ambasadorima i konzulima. Osvježenje u srpskoj komponenti su tokom navedenog perioda svakako Kaluža, Bencun, Kovačević, Vujić, Bojana Kondić Panić i još nekolicina kvalitetnih diplomata, a na prvom mjestu patriota. Oni su se izdvojili u odnosu na mnoge druge prethodnike tako što svoj angažman nisu prepoznali kao priliku za šoping turu u trajanju od nekoliko godina već kao zadatak da svoju Republiku Srpsku predstave časno, čuvaju njenu ustavnopravnu poziciju unutar BiH ujedno ne ugrožavajući poziciju ostatka zajednice.

Problem BiH diplomatije, naročito srpske komponente, ne leži u djelovanju ambasadora iz Republike Srpske već antiustavnog djelovanja bošnjačke komponente, kadra iz kvote O (ostali) koju preko 90% čine Bošnjaci izjašnjeni kao Bosanci i jednog dijela srpskog kadra zaposlenog u svojstvu državnog službenika u MIP. Za razliku od ambasadora i konzula koje srpski član predsjedništva BiH može na traženje predsjednika Republike Srpske opozvati, državne službenike bez obzira na diplomatski rang štiti Zakon o državnim službenicima BiH. Jednostavno rečeno, oni nemaju političku već isključivo disciplinsku odgovornost za svoje djelovanje unutar MIP BiH. Tako imamo situaciju da je kadar unutar srpske komponente u mreži DKP popunjavan licima koji su se izjasnili kao Srbi, imaju srpska imena, međutim dovedeni su kao kadrovi političkih partija iz FBiH, a koje ne kriju svoju političku agendu ukidanja Republike Srpske. S druge strane među državne službenike u srpsku komponentu su u proteklih pet godina primani i promovisani kadrovi opozicionih partija iz Republike Srpske čime je osvjedočeni srbomrzac Bisera Turković pokušala da naudi vladajućoj garnituri iz Republike Srpske otežavajući posao ambasadorima i konzulima koji treba da sprovode usaglašenu politiku. Mnogi su znajući da su opozicija politici SNSD upali u zamku da postanu opozicija Republici Srpskoj, svjesno ili nesvjesno.

Nedavni uzdržan glas BiH u Komitetu ministara Savjeta Evrope vezano za prijedlog o pokretanju procedure prijema takozvane Republike Kosovo* u stalno članstvo, ukazao je još jednom na problem kadrova u statusu državnih službenika iz srpske komponente. O razlozima za postupak Tanje Milašinović Martinović možemo samo iznositi pretpostavke. Da li je lišena političke odgovornosti, što se od nje kao državnog službenika i ne očekuje, donijela takvu odluku sprovodeći instrukciju direktno nadređenog, zanemarivši instrukciju srpskog člana predsjedništva BiH, po Ustavu odgovornog za vođenje spoljne politike, da glasa protiv (što je i jedino logično) ili je pak instruisana od strane opozicije u Republici Srpskoj da tako postupi postavši time opozicija samoj sebi kao kadru Republike Srpske?

Šta dobija opozicija takvim glasanjem? Dobija priliku da Tanja Milašinović Martinović bude označena kao izdajnik srpskog roda bez posljedica po njen status unutar MIP BiH, neće biti ni disciplinski procesuirana, a da Borenović glasanjem protiv kada se bude odlučivalo o samom članstvu pokaže kao veliki patriota. To su sve igre koje štete Republici Srpskoj, a dok god u MIP ne dođe istinski srpski kadar, obučen za diplomatiju ali istovremeno i patriotski odgojen, šteta će biti sve veća. Posebnu pažnju treba posvetiti multilaterali, naročito stalnoj misiji pri UN u Njujorku, gdje usljed aktuelnih globalnih i regionalnih prilika održavanje istinskog srpskog patriotskog kadra mora biti imperativ za predsjednika Republike Srpske i srpskog člana predsjedništva, prije svega kako bi se osujetilo antiustavno djelovanje šefa misije čemu smo ranije svjedočili.

Ambasadori ne mogu sami iznijeti teret zastupanja interesa Republike Srpske, pa i BiH kao zajednice dva entiteta, ukoliko na svakom koraku nailaze na birokratske prepreke postavljene od MIP u sjedištu nerijetko generisanih čak i od samih Srba.

Koja je tvoja reakcija?

0% Srećno

0% Ravnodušno

0% Zabavno

0% Smiješno

0% Bijesno

0% Tužno