Zima će, odlaze na jug: Nebeski tranzit iznad Banjaluke

Možda ste ovih dana čuli karakterističan zvuk i pogledali prema nebu. Obično treba nekoliko trenutaka dok se vid izoštri i dok ih uočite.

Jata ždralova svake godine otprilike u isto vrijeme lete na jug i pošto je jedan od njihovih puteva dolina Vrbasa uvijek prelete baš preko Banjaluke napuštajući nebo iznad panonske ravnice.

Ždral je ptica koja tokom ljeta gnijezdi u močvarama i vlažnim područijima sjeverne i istočne Evrope i po Sibiru, a pred zimu se okupljaju u velika jata i sele u sjevernu Afriku i dolinu Nila.

Naučna istraživanja, posmatranja i satelitsko praćenje pokazali su da ove ptice koriste tri glavne putanje kroz Evropu: Atlansku, Crnomorsku i Jadransku, koja prelazi preko Balkana.

– Po pravilu se kreću tradicionalnim maršrutama, koristeći svake godine ista odmorišta. Tokom jeseni, u regionu se okupljaju u Lonjskom polju u Hrvatskoj, na jezeru Slano Kopovo kod Novog Bečeja i u nacionalom parku Hortobađ u Mađarskoj. Svake godine, sa tih lokacija ogromna jata od 60.000-80.000 ovih ptica prelijeću naše krajeve kroz Posavinu, zatim dolinom rijeke Vrbas i dalje preko Šipova prema Kupresu i Tomislavgradu, ili preko Dinare uglavnom bez zadržavanja put nastavljaju preko Jadranskog mora gdje odmaraju u priobalju Italije – kaže za mojKontakt.com, ornitolog Goran Topić iz Društva za istraživanje i zaštitu biodiverziteta.

Ždralovi su jako izdržljive ptice i često, bez zadržavanja prelaze put od preko 1.000 km. Nekad je ždral gnijezdio širom Evrope, pa i u BiH, ali je istrijebljen, a danas na njega podsjećaju samo razni lokaliteti sa imenima „Ždralovo“, „Ždralovac“ i sl., koji su raštrkani većinom po ravnicama i kraškim poljima.

– Članovi našeg Društva za istraživanje i zaštitu biodiverziteta iz Banjaluke zajedno sa članovima Ornitološkog društva “Naše ptice” iz Sarajeva već 8 godina prikupljaju podatke o broju i putanjama ovih ptica preko naše zemlje. Pošto se radi o dobro poznatoj vrsti sa karakterističnim izgledom i oglašavanjem svi mogu učestvovati i slati nam svoje podatke – dodaje Topić.

Kako da pomognete?

Ako hoćete da pomognete ovim pregaocima i naučnicima u njihovom plemenitom poduhvatu zaštite prirode, pratite migraciju ptica, pomozite da se povežu migracioni putevi preko RS i šaljite podatke sa brojem ptica, vremenom i pravcem preleta. Podaci se šalju  ornitologu Goranu Topiću koji koordiniše programom za praćenje migratornih vrsta u BiH na mail [email protected] ili FB profil udruženja www.facebook.com/Društvo-za-istraživanje-i-zaštitu-biodiverziteta.

(mojKontakt)